Rozdział 10, traktowany przez jednych autorów jako intermezzo po szóstym składniku, albo jako później umieszczony w tym miejscu fragment tekstu I i wstęp do tekstu II, ukazuje obrazowo prorockie posłannictwo Jana w związku z b1iskm Dniem gniewu.
I ujrzałem innego potężnego anioła,
,,innego” zapewne ma uwydatnić, że nie jest on spośród Siedmiu, którzy trąbią; ,,potężnego” — może aluzja do Gabriela (hebr. gibbor)
zstępującego z nieba,
obleczonego w obłok,
tęcza była nad jego głową,
a oblicze jego było jak słońce,
a nogi jego jak słupy ogniste,(Ap 10,1)
,,W chmurę” — element teofanii: Ps 103 [104], 3; Dan 7, 13; Dz 1, 9.
,,Tęcza”— zrozumiała tu jako efekt słońca i chmury, stanowi symbol miłosierdzia Bożego (por. kom. do 4 3), które przejawia się w wyrokach sprawiedliwości Bożej. ,,Oblicze” — jak u Chrystusa w cudzie Przemienienia; »nogi” — samo porównanie nóg do slupów-kolumn zna PnP 5, 15.
2 i w prawej ręce miał otwartą książeczkę.
Nogę prawą postawił na morzu,
a lewą na ziemi.
,,Książeczka” (biblaridion), podobnie jak w wizji Ezechiela, do której nawiązuje ten rozdział, to zwój papirusu —symbol losów, jakie czekają ludzkość. Jest on tutaj mały i otwarty, co oznacza niewielką liczbę faktów, ujawnionych i zrozumiałych w przeciwieństwie do księgi o 7 pieczęciach z rozdz. 5, 1.
,,Na morzu... na ziemi” — orędzie anioła ma więc zakres powszechny.
Morze stanowi dla wysłanników Bożych trwale oparcie na równi z ziemią (por. Mt 14, 28-31 - Lecz o czwartej straży nocnej przyszedł do nich, krocząc po jeziorze.).
3 I zawołał donośnym głosem tak, jak ryczy lew.
,,Jak ryczy lew” — tzn. głosem tajemniczym, nie zawierającym słów zrozumiałych dla człowieka, a wzbudzającym przerażenie, jak świadczą paralele biblijne (włącznie do 1 P 5, 8! - Bądźcie trzeźwi! Czuwajcie! Przeciwnik wasz, diabeł, jak lew ryczący krąży szukając kogo pożreć).
A kiedy zawołał,
siedem gromów przemówiło swym głosem.
,,Siedem grzmotów, jak wskazuje poprzedzający je rodzajnik, czytelnik już powinien znać – to pełnia Mocy.
Wysuwa się różne hipotezy:
a) siedmiokrotne qôl Jhwh z Ps 28 [29] –
Głos Pański ponad wodami,
zagrzmiał Bóg majestatu:
Pan ponad wodami niezmierzonymi!
4 Głos Pana pełen potęgi!
Głos Pana pełen dostojeństwa!
5 Głos Pana łamie cedry,
Pan łamie cedry Libanu,
6 sprawia, że Liban skacze niby cielec
i Sirion niby młody bawół.
7 Głos Pana rozsiewa ogniste strzały,
8 głos Pana wstrząsa pustynią,
Pan wstrząsa pustynią Kadesz.
9 Głos Pana zgina dęby,
ogałaca lasy:
a w Jego pałacu wszystko woła: "Chwała!"
b) głos Boga, analogia do głosu z J 12, 28- Ojcze, wsław Twoje imię!". Wtem rozległ się głos z nieba: "Już wsławiłem i jeszcze wsławię". 29 Tłum stojący [to] usłyszał i mówił: "Zagrzmiało!" Inni mówili: "Anioł przemówił do Niego". 30 Na to rzekł Jezus: "Głos ten rozległ się nie ze względu na Mnie, ale ze względu na was. 31 Teraz odbywa się sąd nad tym światem. Teraz władca tego świata zostanie precz wyrzucony. 32 A Ja, gdy zostanę nad ziemię wywyższony, przyciągnę wszystkich do siebie".;
c) szczegół z jakiegoś nie znanego źródła apokaliptycznego; d) motyw z mitologii babilońskiej; głos boga grzmotów Adada w siedmiu sferach niebieskich. Pochodzenie symbolu i racja zdeterminowania rodzajnikiem wprawdzie nie dadzą się ustalić, niewątpliwie jednak idzie tu, jak wskazuje wiersz następny, o symbol objawienia Bożego, może całokształtu objawienia prorockiego, udzielonego Janowi.
4 Skoro przemówiło siedem gromów,
zabrałem się do pisania,
lecz usłyszałem głos mówiący z nieba:
"Zapieczętuj to, co siedem gromów powiedziało,
i nie pisz tego!" (Ap, 10,4)
Jan chciał zapisać to co usłyszał, ale nie pozwolono mu.
,,Zapieczętuj” — zgodnie z paralelami biblijnymi pozakanonicznymi, znaczy tyle, co:,,zatrzymaj przy sobie”. Rozkaz jest jasny, tylko racje są zagadkowe: może objawienie to ma charakter prywatny, może jest niewyrażalne słowami (por. 2 Kor 12, 4 -1 Jeżeli trzeba się chlubić - choć co prawda nie wypada - przejdę do widzeń i objawień Pańskich. 2 Znam człowieka w Chrystusie, który przed czternastu laty - czy w ciele - nie wiem, czy poza ciałem - też nie wiem, Bóg to wie - został porwany aż do trzeciego nieba. 3 I wiem, że ten człowiek - czy w ciele, nie wiem, czy poza ciałem, <też nie wiem>, Bóg to wie - 4 został porwany do raju i słyszał tajemne słowa, których się nie godzi człowiekowi powtarzać.), może treść jego jest zbyt przerażająca?
Jan pod symbolem trąb widzi kolejne odsłony demoniczności działającej w świecie. Jest tym zdruzgotany, jest tylko człowiekiem i potrzebuje odrobiny wsparcia – bo pokazano mu jaką droga potoczy się duchowa historia człowieka, w której nie będzie nawet skrawka dla jego ukochanego Mistrza. W takim momencie na pewno przeżywał ludzkie przygnębienie i rozpacz. Stąd przemawia do niego 7 gromów i tylko do niego.Dociekanie jest bezcelowe, skoro na stałe spoczywa na tej sprawie pieczęć Bożej tajemnicy.
5 Anioł zaś, którego ujrzałem stojącego na morzu i na ziemi,
podniósł ku niebu prawą rękę
6 i przysiągł na Żyjącego na wieki wieków,
który stworzył niebo i to, co w nim jest,
i ziemię, i to, co w niej jest,
i morze, i to, co w nim jest,
że już nie będzie zwłoki, (Ap 10, 5-6)
Gest anioła, typowy dla przysięgi, jest zarazem dotknięciem trzeciego elementu biblijnego wszechświata. Towarzyszy mu uroczysta przysięga na Stwórcę wszechrzeczy, której treścią jest: ,,że już nie będzie odwłoki”. Tak należy tu przetłumaczyć hronos. Nie będzie odwłoki w dopełnieniu ostatecznego aktu dziejów.
7ale w dniach głosu siódmego anioła,
gdy będzie miał trąbić,
misterium Boga się dokona,
tak jak podał On dobrą nowinę sługom swym prorokom.(Ap 10,7)
Nie będzie zwlekania w dopełnieniu ostatecznego aktu dziejów: zło osiągnie punkt kulminacyjny, a kres jemu położy interwencja Boga jako Sędziego (por. 2 Tes 2, 3). Jest to pełna pociechy odpowiedź na wątpliwości targające duszami pierwszych pokoleń chrześcijan co do odwłoki paruzji (por. 2 P 3, 4). Odpowiedź ta nie mówi nic jeszcze o bliskości tej chwili, tylko o jej niezawodnym przyjściu zaraz po głosie trąby siódmego anioła. Dotychczasowe wypowiedzi sugerowały jakby zwłokę, np. 6, 11; 7, 1-3.
Misterium – tajemne dzieło – to całokształt Bożego planu zbawczego w jego ziemskiej realizacji, nie tylko pokonanie wrogów.
8 A głos, który słyszałem z nieba,
znów usłyszałem, jak zwracał się do mnie w słowach:
"Idź,
weź księgę otwartą w ręce anioła stojącego na morzu i na ziemi!".
9 Poszedłem więc do anioła,
mówiąc mu, by dał mi książeczkę.
I rzecze mi:
,,Głos” — ten sam, co w 10, 4 — zapewne samego Boga. Scena, która następuje, przypomina Ez 2, 8 — 3, 9, tu jednak występuje nowy składnik — gorycz. Kontrast słodyczy (por. Ps 18 [19], 11;118 [119], 103) z goryczą dwojako bywa tłumaczony: a) fakt objawienia jest radosny (jak u Jer 15, 16), ale treść (plagi itp.), jako przedsmak kary, jest gorzka (Andrzej z Cezarei) — proroka spotka niewdzięczność ze strony słuchaczy (Prymazjusz); b) treść objawiona zawiera fakty i radosne, i bolesne — mówi o miłosierdziu i o sprawiedliwości.
"Weź i połknij ją,
a napełni wnętrzności twe goryczą,
lecz w ustach twych będzie słodka jak miód".
10 I wziąłem książeczkę z ręki anioła
i połknąłem ją,
a w ustach moich stała się słodka jak miód,
a gdy ją spożyłem,
goryczą napełniły się moje wnętrzności.
11 I mówią mi:
"Trzeba ci znów prorokować o ludach, narodach, językach i o wielu królach". (Ap, 10,11)
,,Trzeba ci...” — podobny rozkaz otrzymywali prorocy Starego Testamentu, co odczuwali niekiedy jako nieodpartą wewnętrzną konieczność (Jer 20, 7-9; Am 3, 3-8). Starożytni komentatorzy w rozkazie tym upatrywali jakieś szczególne misje dziejowe św. Jana (Wiktoryn, Andrzej z Cezarei); dzisiejsi na ogół odnoszą go do tej krótkiej i ujawnionej części wielkiego ,,misterium”, jaką będą następne rozdziały od 11 do 18, które głównie dotyczą ,,ludów... i królów” —a więc przede wszystkim pogańskiego imperium rzymskiego jako typu wszystkich późniejszych wrogów Boga i Kościoła. Jan odezwie się jako prorok o nich i przeciwko nim.
LIT:
Ks. Filipiak M. : Jak rozumieć Pismo Święte, KUL, Lublin, 1982
Ks. Dąbrowski E.,: Pismo Święte Nowego Testamentu w 12 tomach, wstęp przekład z oryginału, komentarz, Pallotinum, W-wa, 1977, tom 2, 3, 4, 5, 6
Nowy Testament - Najnowszy przekłąd z języków oryginalnych z komentarzem, Edycja św Pawła
