1W pierwszym miesiącu przybyła cała społeczność Izraelitów na pustynię Sin. Lud zatrzymał się w Kadesz; tam też umarła i tam została pogrzebana Miriam.(Lb 20, 1)
Po skazaniu ludu izraelskiego na czterdziestoletnią tułaczkę (Lb 14, 33) i po próbie Izraelitów wejścia na własną rękę do Kanaanu (Lb 14, 45), brak w opowiadaniu tej księgi jakichkolwiek innych określeń chronologicznych czy geograficznych. Dopiero w Lb 20, 14 mieści się wzmianka o wysłaniu z Kadesz posłów do króla Edomu, o zezwolenie na przejście przez jego kraj.
Wzmianka ta umieszcza Izraelitów w tym samym miejscu, gdzie byli w chwili buntu, mimo że od tej chwili upłynęło 38 lat. Zachodzi pytanie, czy także dwa zdarzenia, opisane w trzynastu początkowych wierszach tego rozdziału, tj. śmierć Marii i wyprowadzenie wody ze skały w Meriba, miały miejsce przy końcu pobytu Izraelitów na pustyni. Tak sądzi wielu uczonych (np. A. Clamer), umiejscawiając oba te wydarzenia na końcu wędrówki Izraelitów po pustyni. Szczególnie wydarzenie cudowne w Meriba wydaje się być dokonane pod koniec wędrówki, gdyż opowiadanie o nim łączy się ze wzmianką, że Aaron i Mojżesz nie wejdą do Ziemi Obiecanej.
Wynika z tego, że bardzo mało stało przekazane o tym, co się zdarzyło podczas 38 lat pobytu Izraelitów w okolicy Kadesz. Może pochodzi to stąd, że autor biblijny mniemał, iż w dziejach zbawienia nie ma powodu umieszczać tego, co dotyczyło pokolenia przeznaczonego na zgubę.
2Gdy zabrakło społeczności wody, zeszli się przeciw Mojżeszowi i Aaronowi. 3 I kłócił się lud z Mojżeszem, wołając: "Lepiej by było, gdybyśmy zginęli, jak i bracia nasi, przed Panem. 4 Czemuście wyprowadzili zgromadzenie Pana na pustynię, byśmy tu razem z naszym bydłem zginęli? 5 Dlaczegoście wywiedli nas z Egiptu i przyprowadzili na to nędzne miejsce, gdzie nie można siać, nie ma drzew figowych ani winorośli, ani drzewa granatowego, a nawet nie ma wody do picia?"(Lb 20, 2-5)
Izraelici ponownie buntują się przeciw Mojżeszowi, narzekając nań, że wyprowadził ich z Egiptu na pustynię, gdzie z braku wody giną oni i ich trzody. Wówczas Mojżesz na rozkaz Jahwe uderza laską w skałę, z której woda wytryska w obfitości, ale Mojżesz za jakieś przewinienie, które trudno dokładnie ustalić, nie wprowadzi swych rodaków do Ziemi Obiecanej. Również i Aaron nie wejdzie do Kanaanu.
Opowiadanie to przypomina zdarzenie, opisane w Wj 17, 1-7. Jednak są to raczej dwa różne zdarzenia. Zdarzenie opisane w Wj r. 17 rozgrywało się w Rafidim, zwanym też Massa (Wj 17, 7; Pwt 6, 16; Ps 25, 7; 95, 8), i na początku podróży, a opisane w Lb r. 20 miało miejsce w Meriba i na końcu podróży przez pustynię. Toteż należy przyjąć, że są to opowiadania o dwóch różnych faktach
Brak wody powoduje szemranie Izraelitów po ich wyjściu z Kadesz na całkiem bezwodną pustynię, zwana Meriba (hebr. meribah, tj. wody kłótni; Vg aqua iurgium, contradictionis). Trudno to miejsce dokładnie zidentyfikować.
Lud szemrał przeciw Mojżeszowi i Aaronowi i kłócił się z nimi (hebr. wajjareb) z powodu braku wody, wyrażając żal, że nie pomarł ze swymi krewnymi na pustyni. W tej skardze jest aluzja do Lb r. 16 17. Zapominają o tym, że byliby dawno w Kanaanie, gdyby ich ojcowie nie ściągnęli na siebie kary czterdziestoletniego błąkania się po pustyni. W przewrotny sposób nazywają się oni niewinnymi, zgromadzeniem Jahwe (por. 16, 3; 17, 12).
Co więcej, w przewrotny sposób skarżą się na Mojżesza i Aarona, że ich wyprowadzili z Egiptu, co uczynił sam Jahwe (por. 16, 13-14). Żalą się, że Mojżesz i Aaron przywiedli ich do pustynnej ziemi, która jest inna niż Egipt i Ziemia Obiecana (por. 13, 23; Pwt 8, 8). Zapomnieli o całej swej nędzy i ucisku w Egipcie, i o tym, że dopiero zdążają do Ziemi Obiecanej, a całą ich uwagę zajął kraj, przez który przechodzą, i myśl, że nie posiada on pól pod zasiewy ani drzew figowych, ani winorośli, ani jabłoni granatu.
6Mojżesz i Aaron odeszli od tłumu i skierowali się ku wejściu do Namiotu Spotkania. Tam padli na twarz, a ukazała się im chwała Pana.(Lb 20, 6)
Mojżesz i Aaron poszli ku wejściu do namiotu Spotkania padli tam na twarz, aby wzywać pomocy Bożej (por. 14, 5; 16, 4; 22, 24). To odniosło skutek, gdyż objawiła się chwała Jahwe. W przeciwieństwie do innych objawień, Jahwe nie wypowiada nagany i groźby dla ludu izraelskiego, ale poucza Mojżesza i Aarona, jak mają zaspokoić pragnienie swego ludu.
7I przemówił Pan do Mojżesza: 8 "Weź laskę i zbierz całe zgromadzenie, ty wespół z bratem twoim Aaronem. Następnie przemów w ich obecności do skały, a ona wyda z siebie wodę. Wyprowadź wodę ze skały i daj pić ludowi oraz jego bydłu". 9 Stosownie do nakazu zabrał Mojżesz laskę sprzed oblicza Pana. 10 Następnie zebrał Mojżesz wraz z Aaronem zgromadzenie przed skałą i wtedy rzekł do nich: "Słuchajcie, wy buntownicy! Czy potrafimy z tej skały wyprowadzić dla was wodę?" 11 Następnie podniósł Mojżesz rękę i uderzył dwa razy laską w skałę. Wtedy wypłynęła woda tak obficie, że mógł się napić zarówno lud, jak i jego bydło. (Lb 20, 7-11)
Jahwe nakazuje Mojżeszowi wziąć laskę i zwołać Izraelitów, aby na ich oczach wyprowadzić wodę ze skały. Chodzi tu chyba o tę laskę, którą miał Mojżesz przy sprowadzaniu plag na Egipt (por. Wj 4, 2; 7, 15; 9, 23; 10, 13; 14, 16), i z pomocą której wywiódł wody ze skały w Rafidim, a nie o laskę kwitnącą Aarona, złożoną przed arką Świadectwa (por. Lb 17, 10), gdyż w w. 11 jest mowa, że Mojżesz uderzył swoją laską w skałę.
Mojżesz, wziąwszy laskę, zwołał lud, aby przed uderzeniem w skałę zapytać, czy lud zebrany wierzy w to, że on wyprowadzi wodę ze skały. To pytanie świadczyło o powątpiewaniu Mojżesza.
Isaak Cylkow - Powątpiewacie zapewne, aby się podobny cud mógł spełnić? Inni powołując się na Ps. 106, 33. uważają to pytanie za wyraz powątpiewania ze strony Mojżesza, czego jednak słowa patriarchy odnoszące się do ostrej przymówki nie dowodzą.
Powątpiewanie okazuje się jeszcze w tym, że Mojżesz uderzył w skałę dwa razy, zamiast mówić do skały, jak mu nakazał Jahwe. Pod uderzeniem tym wytrysło dużo wody ze skały. Jahwe więc obficie napoił Izraelitów, mimo grzechu ich przywódców. Grzech ten polegał na nieufności w miłosierdzie Jahwe. Bóg jednak, mimo niewdzięczności ludu, chciał ucznić cud, aby okazać swą Świętość i dobroć. W Pwt 1, 37 jest podana inna przyczyna ukarania Mojżesza zapowiedzią, że nie wejdzie on ze swym bratem Aaronem do Ziemi Obiecanej.
Akt Mojżesza zdradza jego wątpliwości nie o mocy bożej, ale woli Boga by zaspokoić pragnienie takiego zbuntowanego ludu, a jego krzyk przypomina krzyk niedowierzania Sary (Rdz 18,13). Okoliczności te faktycznie wskazują na wpływ niewiary, i mogły być jeszcze inne nie opisane wątpliwości Mojżesza, które doprowadziły dotak poważnej kary.
W Księdze Powtórzonego Prawa (1, 37) z okazji wspomnienia o karze wymierzonej przez Jahwe Izraelitom, Mojżesz przerywa swą mowę przywodząc sobie na myśl zesłaną na niego karę, przez którą został i on wykluczony od wejścia do Ziemi Obiecanej. Chodzi tu o brak ufności przy Meriba (Lb 20, 2-13). Jedni epizod ten umieszczają przy końcu wędrówki Izraelitów po pustyni a inni zaraz po rewolcie, ludu wybranego (Lb 13, 4).
Autorowi nie chodziło o podanie faktów, ale raczej o podanie kar Bożych, sprowadzonych przez nieufność nie tylko na lud, ale i jego wodza. Na określenie gniewu Jahwe przeciw Mojżeszowi używa autor wyrażenia hit'annaf. Wyrażenie silne, choć rzadko występujące (4, 21 -Z waszego powodu rozgniewał się na mnie Pan i przysiągł, że nie przejdę Jordanu, nie wejdę do pięknej ziemi, którą wam daje Pan, Bóg wasz, w posiadanie; 9, 8 -8Na Horebie do gniewu pobudzaliście Pana i rozgniewał się na was Pan tak bardzo, że chciał was wytępić.; 1 Krl 11, 9 -9Pan rozgniewał się więc na Salomona za to, że jego serce odwróciło się od Pana, Boga izraelskiego. Dwukrotnie mu się ukazał; 2 Krl 17, 18 -Wtedy Pan zapłonął gwałtownym gniewem przeciw Izraelowi i odrzucił go od swego oblicza. Pozostało tylko samo pokolenie Judy).
W miejsce Mojżesza, Jozue usługujący mu por. Wj 24, 13; 33, 11; Lb 11,28; Joz 1, 1), i dlatego zwany mesaret (jego sługą), powiedzie Izraelitów do Kanaan. Do Jozuego powie: hazeq (bądź silny). Przez tę formułę powierzy mu urząd wodza lzraela.
Ukaranie Mojżesza i Aarona może wydawać się zbyt ciężkie i nieproporcjonalne do ich winy. Nie trzeba jednak zapominać o roli obu tych mężów w narodzie wybranym i o łaskach bożych, jakie otrzymali.
12Rzekł znowu Pan do Mojżesza i Aarona: "Ponieważ Mi nie uwierzyliście i nie objawiliście mojej świętości wobec Izraelitów, dlatego wy nie wprowadzicie tego ludu do kraju, który im daję". 13 To są wody Meriba, gdzie się spierali Izraelici z Panem i gdzie On objawił wobec nich swoją świętość. (Lb 20, 12-13)
1Isaak Cylkow - za to, żeście przed wzburzonym ludem uciekli, por w. 6. i okazanym brakiem wiary majestat Mój poniżyli, por. wersy w Księdze Liczb:
LB 20 24 -24"Aaron zostanie przyłączony do swoich przodków, gdyż nie wejdzie do ziemi, którą dam synom Izraela, dlatego że sprzeciwiliście się memu rozkazowi u wód Meriba. 25 Weź Aarona i syna jego Eleazara i przyprowadź ich na górę Hor. 26 Tam niech zdejmie Aaron swoje szaty, a ty ubierzesz w nie jego syna Eleazara, Aaron zaś będzie przyłączony [do przodków]. Tam on umrze". 27 Mojżesz postąpił według rozkazu Pana, i weszli na oczach całej społeczności na górę Hor. 28 Mojżesz zdjął z Aarona jego szaty i przyodział nimi jego syna Eleazara. Aaron umarł na szczycie góry, a Mojżesz z Eleazarem zstąpili na dół. 29 Skoro dowiedziała się cała społeczność, że Aaron umarł, opłakiwał go dom Izraela przez trzydzieści dni.
Lb27, 14 -12Potem Pan rzekł do Mojżesza: "Wejdź na tę górę z łańcucha Abarim i popatrz na kraj, który daję Izraelitom. 13 Gdy go zobaczysz, zostaniesz przyłączony do swoich przodków, podobnie jak twój brat Aaron, 14 za to, żeście się sprzeciwili mojemu rozkazowi na pustyni Sin, gdy społeczność się zbuntowała, a trzeba było objawić przed nią moją świętość przez [danie im] wody". To są wody Meriba obok Kadesz na pustyni Sin.
Pwt 32, 51 -50Umrzesz tam na górze, na którą wejdziesz, i połączysz się ze swymi przodkami, jak zmarł Aaron, brat twój, na górze Hor i połączył się ze swymi przodkami. 51 Ponieważ nie byliście mi wierni między Izraelitami przy wodach Meriba pod Kadesz, na pustyni Sin, nie objawiliście mej świętości wśród Izraelitów, 52 dlatego tylko z daleka ujrzysz tę ziemię, lecz ty tam nie wejdziesz do tej krainy, którą Ja daję Izraelitom".
Dla upamiętnienia kłótni i wytryśnięcia wody ze skały, nadano temu miejscu nazwę nie tylko Meriba, ale i Meriba Kadesz (por. Lb 27, 14; Pwt 32, 51; Ps 106, 32; Ez 47, 19; 48, 28). Być może, że dodatek Kadesz pochodzi stąd, że aczkolwiek Mojżesz i Aaron nie uświęcili Jahwe, to jednak sam Jahwe okazał swą świętość.
LIT
Ricciotti G. Dawne dzieje Izraela Pax W-wa 1956
Messori V.: Opinie o Jezusie Wyd. M 2004 Kraków
Giuseppe Ricciotti „Życie Jezusa Chrystusa” „Dawne Dzieje Izraela” PAX
Messori V., Umęczon pod ponckim Piłatem? Wyd M Kraków 1996
Messori V., „Mówią, że zmartwychwstał” Wyd M Kraków 2004
Rops D.: Dzieje Chrystusa Pax Warszawa 1987
Flawiusz J.: Dzieje wojny żydowskiej przeciwko Rzymianom Armoryka Sandomierz 2008
Forstner D. OSP.: Świat symboliki chrześcijańskiej Pax Warszawa 1990
Messori V.: Opinie o Jezusie Wyd. M Kraków 1994
Ks. Filipiak M. : Jak rozumieć Pismo Święte, KUL, Lublin, 1982
Ks. Dąbrowski E.,: Pismo Święte Nowego Testamentu w 12 tomach, wstęp przekład z oryginału, komentarz, Pallotinum, W-wa, 1977, tom 2, 3, 4, 5
Nowy Testament - Najnowszy przekłąd z języków oryginalnych z komentarzem, Edycja św Pawła
Ks. Dąbrowski E., „Proces Chrystusa w świetle historyczno-krytycznym”, Ksiegarnia św. Wojciecha 1964
Ks. Dąbrowski E., Dzieje Pawła z Tarsu, PAX, W-wa, 1953
Giuseppe Ricciotti Paolo Apostolo BIOGRAFIA CON INTRODUZIONE CRITICA
Ks. Szczepański Wł., 4 Ewangelie Wstęp, Nowy przekład i komentarz, Kraków 1917
Cylkov I., BERESZIT (NA POCZĄTKU) - GENESIS - KSIĘGA RODZAJU [1 KSIĘGA MOJŻESZA]
PISMO ŚWIĘTE STAREGO TESTAMENTU pod redakcją Ks. Dra STANISŁAWA LACHA
Profesora egzegezy Starego Testamentu na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim-Pallotinum, Poznań, 1962
Kudasiewicz J., Jak rozumieć Pismo Święte, Jezus Historii a Chrystus Wiary, t.3, KUL, Lublin, 1987
Stachowiak L., Jak rozumieć Pismo Święte, Potop biblijny, t4, KUL, 1988
Stary Testament Historia zbawienia, Editions du DialoqueParyż, 1987
Rops., D.:Od Abrahama do Chrystusa, Wa-wa, Pax, 1967
Bednarz M.:Biblia Księga Wiecznego niepokoju, Fund. Nasza przyszłość, 2008
Lapple A,: Od egzegezy do katechezy, W-wa, Pax, 1986
Świderkówna A.: Rozmowy o Biblii, W-wa, PWN, 1995
