1Rzekł Pan do Mojżesza: 2 "Pomścij Izraelitów na Madianitach. Potem zostaniesz przyłączony do twoich przodków". (Lb 31, 1-2)
Jahwe nakazuje, aby Mojżesz przed swoją śmiercią (por. Lb 27, 13) wywarł zemstę na Madianitach za synów Izraela, na których przywiedli dotkliwą plagę (por. Lb 25, 6-18). Biblijny autor przedstawia tu Jahwe jako Boga, który miłuje Izraela i karze spośród swego ludu nie tylko tych, którzy Go opuszczają, ale jeszcze bardziej tych, którzy usiłują odwrócić Od Niego Jego lud. Takiego przedstawienia Jahwe w ST domagała się idea Boga sprawiedliwego, przy równoczesnej nieznajomości idei kary Bożej w życiu pozagrobowym.
3Rzekł więc Mojżesz do ludu: "Przygotujcie spośród siebie mężów na wyprawę wojenną przeciw Madianitom; mają im wymierzyć pomstę Pana. 4 Poślijcie na wyprawę wojenną po tysiącu ludzi z każdego pokolenia izraelskiego". 5 I zostało wybranych po tysiącu z każdego pokolenia, czyli dwanaście tysięcy zdolnych do walki.(Lb 31, 3-5)
W Wykonaniu tego Bożego rozkazu Mojżesz poleca poszczególnym pokoleniom izraelskim dostarczyć na wyprawę przeciwko Madianitom po 1000 wojowników. Mojżesz uważa przeto, że dwanaście tysięcy wojowników wystarczy do odniesienia zwycięstwa nad Madianitami, aby lepiej przez to ujawniła się moc Jahwe.
6Mojżesz posłał po tysiącu ludzi z każdego pokolenia na wojnę. Razem z nimi [wysłał] Pinchasa, syna kapłana Eleazara, i przedmioty święte oraz trąby sygnałowe.(Lb 31, 6)
Z wojownikami izraelskimi poszedł na wyprawę przeciw Madianitom kapłan Pinchas. Przez swe wystąpienie w obronie świętości Jahwe Lb 25, 7 zasłużył na to, żeby brać udział w tej wyprawie. ponadto było zwyczajem w Izraelu, że kapłan towarzyszył wojownikom wyruszającym na wojnę (por. pwt 20, 2). Sam zaś Eleazar nie poszedł na tę wyprawę, gdyż jako arcykapłan winien się szczególnie strzec przed zaciągnięciem nieczystości rytualnej, a co na wojnie mogło się bardzo łatwo zdarzyć (por. Lb 21, 10-15).
Jest rzeczą trudna do wyjaśnienia, jakie to Święte sprzęty polecono pieczy Pinchasa. Jedni, rozumieją przez nie szaty kapłańskie, tj. tunikę, pas i mitrę. Podobnie sądzą A. Dilmann — H. L. Strack, powołując się na Pwt 22, 5. Inni zaś sądzą, żŻe chodzi tu o sprzęt ofiarny, Czy o Urim i Tummim lub o arkę. Niektórzy, jak C. F. Keil, A. Knobel uważają, że chodzi tu o trąby. Ale trąby były raczej czymś innym od wspomnianych Świętych sprzętów. Dźwięk trąb miał przypomnieć Jahwe o Jego Obietnicy przyjścia Izraelitom z pomocą w wywarciu zemsty na Madianitach (por. Lb 10, 9). przy dźwięku trąb król judzki Abia zwyciężył króla Jeroboama (2 Krn 13, 14). O wodzu wojskowym wyprawy nie wspomina autor biblijny. Być może, że był nim Jozue. Jeśli omawiana perykopa miałaby kontynuować Lb 25, 16-17, to byłoby to przed jego inwestyturą na następcę Mojżesza, a jeśliby przyjąć, że perykopa znajduje się na właściwym miejscu, to byłoby to po jego nominacji na wodza całego Izraela (Lb 27, 15—23).
7Według rozkazu, jaki otrzymał Mojżesz od Pana, wyruszyli przeciw Madianitom i pozabijali wszystkich mężczyzn. 8 Zabili również królów madianickich. Oprócz tych, którzy zginęli [w walce]: Ewi, Rekem, Sur, Chur i Reba - razem pięciu królów madianickich. Mieczem zabili również Balaama, syna Beora.(Lb 31, 7-8)
W sposób bardzo ogólny i bez podawania jakichkolwiek Szczegółów wojny zaznacza jedynie autor biblijny, że zakończyła się ona wybiciem wszystkich mężczyzn madianickich. Chodzi tu oczywiście o tych mężczyzn, którzy brali udział w bitwie z Izraelitami. Z opowiadań Sdz 6, 1-8, 28 o sędzim Gedeonie wiadomo, że Amalekici należeli za czasów tego męża do groźnych nieprzyjaciół Izraela. Widać, że tylko pewne plemiona madianickie zostały pobite za czasów Mojżesza.
Być też może, że i tutaj ma miejsce właściwa dziejopisarstwu biblijnemu przesada, aby uwypuklić potęgę Jahwe, Boga Izraelitów. Wskazywałby na to fakt, że pięciu książąt madianickich, nazwanych w Joz 15, 21książętami, nosi tutaj nazwę królów. Dwa spośród tych imion Ewi i Reba, są wspomniane tylko tu i w Joz 13, 21, imiona zaś Rakem, Sur i Hur są nadawane i innym osobom czy miejscowościom. I tak imię Rakem nosiły dwie inne osoby: w 1 Krn 2, 43. 44 oraz 7, 16. Takie imię występuje w Joz 18, 27 jako nazwa miejscowości, położonej na terytorium pokolenia Beniamina. Według Józefa Flawiusza (Antiq, 4, 7) pierwotna nazwa Petry brzmiała Arekem i wywodzi się od imienia księcia madianickiego Rakem.
Imię Sur było imieniem księcia pokolenia madianickiego, będącego ojcem kobiety Kozbi, którą zabił Pinchas (Lb 25, 15). W końcu imię Hur jest imieniem wielu różnych osób biblijnych. Nosi je Izraelita, który wraz z Aaronem podtrzymywał ręce Mojiesza podczas walk narodu wybranego z Amalekitami (Wj 17, 10. 12; por. Wj 24, 14). Imie Hur nosił dziadek Bezaleela (por. Wj 31, 2; 35, 30; 38, 22; 1 Krn 2, 19. 20. 50; 4, 1. 4; 2 Krn 1, 5).
Wśród ofiar wojny wybitych przez Izraelitów znalazł się także wieszcz
Balaam. Wymienienie Balaama wydaje się stać w sprzeczności z Lb 24, 25, gdzie jest zaznaczone, że wrócił do swego kraju. Późniejsze jednak opowiadanie Lb 30, 16 o próbie zepsucia Izraelitów przez kobiety madianickie wskazuje na obecność Balaama poŚród Madianitów, co staje się jasne, gdy się przyjmie, że wojna Izraelitów z Madianitami nastąpiła zaraz po bałwochwalstwie Izraelitów.
9Następnie uprowadzili w niewolę kobiety i dzieci madianickie oraz zagarnęli jako łup wszystko ich bydło, stada i cały majątek. 10 Spalili wszystkie miasta, które tamci zamieszkiwali, i wszystkie obozowiska namiotów. 11 Zabrawszy następnie całą zdobycz, cały łup złożony z ludzi i zwierząt, 12 przyprowadzili jeńców, zdobycz i łup do Mojżesza, kapłana Eleazara i całej społeczności Izraelitów, do obozu, który się znajdował na równinach Moabu, położonych nad Jordanem naprzeciw Jerycha.(Lb 31, 9-12)
Po pokonaniu Madianitów i wybiciu ich przez zwycięzców, nastąpiło, według ówczesnych sposobów prowadzenia wojen, wyniszczenia kraju oraz dobytku. Wszystkie kobiety, dzieci, bydło i stada stały się łupem zwycięzców. Spalili ponadto Izraelici miasta madianickie i ich obozowiska. Zagarnięte lupy w Iudziach i bydle przywiedli do Mojżesza, arcykapłana Eleazara oraz do całej społeczności izraelskiej, obozującej naprzeciw Jerycha na stepach Moabu.
13Mojżesz, kapłan Eleazar i wszyscy książęta społeczności wyszli z obozu naprzeciw nich. 14 I rozgniewał się Mojżesz na dowódców wojska, na tysiączników i setników, którzy wracali z wyprawy wojennej. 15 Rzekł do nich: "Jakże mogliście zostawić przy życiu wszystkie kobiety? 16 One to za radą Balaama spowodowały, że Izraelici ze względu na Peora dopuścili się niewierności wobec Pana. Sprowadziło to plagę na społeczność Pana.(Lb 31, 13-16)
Mojżesz, Eleazar i wszyscy przełożeni społeczności izraelskiej wyszli z obozu naprzeciw powracającym z wyprawy wojennej hufcom izraelskim. Chcieli im zapewne powinszować zwycięstwa, ale równocześnie przeszkodzić, aby nie weszli do obozu po zaciągnięciu nieczystości rytualnej przez kontakt z trupami pozabijanych Madianitów, powodując nieczystość całego obozu.
Na widok kobiet madianickich, pozostawionych przy życiu przez zwycięskich Izraelitów, wybuchnął Mojżesz gwałtownym gniewem na dowódców wojska, na tysiączników i setników. One za namowa Balaama (por. Obj 2, 14; 22, 2) skusiły synów Izraela do niewierności względem Jahwe przez czyny w Peor, co sprowadziło na naród wybrany plagę śmierci dla dwudziestu czterech tysięcy Izraelitów (por. 25, 9). Kobiety madianickie posłużyły Balaamowi za narzędzie do wygubienia Izraelitów ukaranych śmiercią przez Jahwe, który nie znosił wiarołomstwa.
17Zabijecie więc spośród dzieci wszystkich chłopców, a spośród kobiet te, które już obcowały z mężczyzną. 18 Jedynie wszystkie dziewczęta, które jeszcze nie obcowały z mężczyzną, zostawicie dla siebie przy życiu.(Lb 31, 17-18)
Polecił Mojżesz Izraelitom sam, gdyż nie ma mowy o poleceniu mu tego przez Jahwe, wymordować wszystkich mężczyzn madianickich i te kobiety, które poznały już współżycie z mężczyzną, aby położyć kres niebezpieczeństwu madianickiemu na przyszłość. Mniej więcej te same wyrażenia na oznaczenie pożycia płciowego kobiety z mężczyzną użyte zostały w Sdz 21, 11. 12, W jednym ze zwojów znad Morza Martwego, w tzw.. Regule Zgromadzenia ( kol. 1, w. 10 i 11) zachodzi analogiczne wyrażenie. Analogiczne wyrażenie zachodzi też w Kodeksie Hammurabiego S 130, gdzie jest mowa o kobiecie, która nie poznała jeszcze mężczyzny. Pozwolił Mojżesz oszczędzić jedynie młode kobiety madianickie, które z powodu swego wieku nie brały udziału w nakłanianiu Izraelitów do grzechów rozpusty.
Mogły one pozostać przy życiu jako niewolnice Izraelitów lub jako ich konkubiny (por. pwt 21, 10-14; Sdz 21, 10-14) czy nawet żony, gdyż prawodawstwo biblijne nie zakazywało małżeństwa z brankami wojennymi.
19Musicie jednak pozostać przez siedem dni poza obozem. Każdy z was, który kogoś zabił, każdy, który się dotknął zabitego, musi się oczyścić dnia trzeciego i siódmego, zarówno on, jak i jego jeńcy. 20 Również odzienie, wszystkie przedmioty ze skóry, to co jest sporządzone z sierści koziej i wszystkie przedmioty z drzewa muszą być oczyszczone".(Lb 31, 19-20)
Po załatwieniu sprawy jeńców madianickich zwrócił się Mojżesz do tych Izraelitów, którzy brali udział w wyprawie wojennej i zabijaniu Madianitów, aby dokonali swego oczyszczenia. Dotknięcie się bowiem zmarłego ściągało nieczystość rytualną na siedem dni i się specjalnych obrzędów oczyszczenia (Lb r. Ig). Z uwagi tedy na konieczność oczyszczenia się, wojsko izraelskie musiało pozostać poza obozem, aby się oczyścić przez pokropienie wodą oczyszczenia, wypranie swego ubrania i kąpiel (por. Lb 19, 18-19). Musiały być oczyszczone także sandały, siodła i namioty sporządzone ze skóry i sierści koziej (por. Kpł 21, 32).
Isaak Cylkow podaje, że odnosiło się to tylko do tej części obozu, gdzie wznosił się przybytek, w innych częściach obozu, nieczyści mogli przebywać.
21Kapłan Eleazar powiedział jeszcze do wojowników, którzy z nim razem odbyli wyprawę: "Taki jest nakaz prawa, który Pan dał Mojżeszowi: 22 złoto, srebro, miedź, żelazo, cynę, ołów 23 i w ogóle wszystko, czego ogień nie zniszczy, przeprowadźcie przez ogień, aby stało się czyste; ale tylko woda oczyszczenia usunie nieczystość. Czego zaś nie można kłaść do ognia, przeprowadźcie przez wodę. (Lb 31, 21-23)
Do polecenia Mojżesza dodał swoje polecenia arcykapłan Eleazar. Dotyczyły one oczyszczenia w ogniu przedmiotów metalowych. Te przepisy prawa uważa się za późniejsze. Wskazuje na to specyficzna formuła introdukcyjna i charakter ogólny tych przepisów, gdyż nie nawiązują one do oczyszczenia się z nieczystości zaciągniętej przez kontakt z trupem. W przepisach tych mieści się polecenie, aby wszelkie przedmioty ze złota, srebra, miedzi, żelaza, cyny, ołowiu, i w ogóle to wszystko, czego nie zdoła zniszczyć ogień, było oczyszczone wodą specjalna tj. woda oczyszczenia.
24Siódmego dnia wypierzcie swoje odzienie; wtedy staniecie się czyści i będziecie mogli znowu wejść do obozu".(Lb 31,24)
Wiersz ten według wielu uczonych jest kontynuacją ww. 21-23 i zawiera jeszcze jedno polecenie, dotyczące końcowego obrzędu oczyszczenia, jakim jest wypranie ubrania przed wejściem do obozu. Rytuał oczyszczenia w Lb 19, 19 nakazywał kąpiel w siódmym dniu oczyszczenia, o czym milczy tekst, zapewne ze względu na wielką liczbę tych, którzy podlegali obowiązkowi oczyszczenia.
25Potem tak mówił Pan do Mojżesza: 26 "Policz wraz z kapłanem Eleazarem i głowami rodów społeczności to, co z ludzi i bydła zostało przyprowadzone jako zdobycz. 27 Podziel zdobycz na połowę pomiędzy tych, którzy brali udział w wyprawie, i pomiędzy całą społeczność.(Lb 31, 25-27)
Po zwycięskiej walce Izraelitów nad Madianitami dokonał Mojżesz z arcykapłanem Eleazarem i przełożonymi pokoleń podziału łupu zdobytego na wojnie. Łup podzielono na dwie równe części. Jedna z nich przypadła wojownikom, którzy brali udział w wyprawie wojennej, a druga całej społeczności izraelskiej.
Podział taki, jak słusznie zaznaczył F. de Hummelauer, sprzyjał humanizmowi żołnierzy izraelskich. Mając bowiem nadzieję tak korzystnego udziału w łupie, oszczędzali nieprzyjaciela, ograniczając rozlew krwi do konieczności wojennej. Ten podział był zapewne wytyczną dzielenia łupu w przyszłości przez Izraelitów. W Joz 22, 8 jest zaznaczone, że kiedy Jozue odsyłał do domu po zajęciu Kanaanu wojowników z pokolenia Gada, Rubena i Manassesa, kazał im podzielić się łupem, nie podał jednak sposobu tego podziału.
W 1 Sm 30, 21-25 można wyczytać, że Dawid podzielił łup na dwie równe części, z których jedna przypadła jego wojownikom, a druga tym, którzy pilnowali ich rzeczy. Nie ma tu mowy o części łupu przypadającej całemu Izraelowi czy też o pewnej części przypadającej lewitom, ale ten brak jest wytłumaczalny tym, że Dawid nakazujący podział łupu znajdował się poza Izraelem, na wygnaniu.
28Winieneś jednak od wojowników, którzy wyruszyli na wyprawę, wziąć jako dar dla Pana jedną sztukę na pięćset - zarówno z ludzi, jak też z wołów, osłów i owiec. 29 Z połowy należącej do nich weźmiesz, a dasz kapłanowi Eleazarowi jako ofiarę dla Pana. 30 Z połowy [należnej reszcie] Izraelitów weźmiesz pięćdziesiątą część, tak ludzi, jak też wołów, osłów i owiec, słowem ze wszystkiego bydła, i dasz to lewitom, którzy pełnią służbę w przybytku Pana".(Lb 31, 28-30)
Z kolei polecił Jahwe Mojżeszowi, aby wojownicy, którzy brali udział w wyprawie wojennej, oddali ze swej części łupu zarówno z ludzi, jak z bydła, osłów i trzody jedną sztukę na pięćset dla kapłanów jako dar dla Jahwe. Synowie zaś Izraela winni ze swej części oddać z tego samego rodzaju łupu jedną sztukę na pięćdziesiąt dla lewitów jako dar dla Jahwe.
W tak małym obciążeniu łupu wojowników, dziesięciokrotnie mniejszym od obciążenia łupu przypadającego pozostałej części Izraelitów, można się także dopatrzyć tendencji prawodawcy do oszczędzania jeńców i mienia nieprzyjacielskiego. Mogły tu odgrywać rolę i względy praktyczne. Chciano przez nadzieję bogatego łupu zachęcić Izraelitów do udziału w wojnie.Zresztą lewitów było więcej niż kapłanów, dlatego chciał im prawodawca zapewnić większe dochody. Z pewnych aluzji w Piśmie Św. okazuje się, że praktyka przyznawania części łupu wojennego Jahwe pochodzi z dawna i była w użyciu w czasach sędziów (Sdz 8, 27) i Dawida (2 Sm 8, 10-11). Daninę tę oznacza autor terminem miksi, zachodzącym jedynie, w omawianym rozdziale w ww. 28 i 37- 41. Zachodzi to wyrażenie w języku akadyjskim jako miksu. Stanowi ta danina jedną sztukę (hebr. 'ehad nefes) na pięćset (w. 28) albo na pięćdziesiąt (por. w. 30).
31 Mojżesz i kapłan Eleazar wykonali wszystko, co im Pan nakazał. (Lb 31, 31)
Podziału łupu i wydzielenia części dla Jahwe dokonał Mojżesz z Eleazarem i przełożonymi pokoleń.
32Zdobycz, którą wojownicy wzięli jako łup, składała się z sześciuset siedemdziesięciu pięciu tysięcy owiec, 33 siedemdziesięciu dwóch tysięcy wołów, 34 sześćdziesięciu i jednego tysiąca osłów, 35 a osób, czyli dziewcząt, które jeszcze nie obcowały z mężczyzną, było razem trzydzieści dwa tysiące.
36 Połowa przypadająca w udziale tym, którzy brali udział w wyprawie wojennej, wynosiła: trzysta trzydzieści siedem tysięcy pięćset owiec. 37 Z tego oddali Panu sześćset siedemdziesiąt pięć sztuk; 38 trzydzieści sześć tysięcy wołów - z czego oddali Panu siedemdziesiąt dwie sztuki; 39 trzydzieści tysięcy pięćset osłów, z czego oddali Panu sześćdziesiąt i jedną sztukę. 40 Wreszcie szesnaście tysięcy osób, z czego oddali Panu trzydzieści dwie osoby. 41 I oddał Mojżesz kapłanowi Eleazarowi dary przeznaczone na ofiarę dla Pana, stosownie do rozkazu, jaki Pan dał Mojżeszowi, 42 z połowy [należnej pozostałym] Izraelitom, którą Mojżesz oddzielił od części przypadającej wojownikom. 43 A w połowie należnej reszcie Izraela było trzysta trzydzieści siedem tysięcy pięćset owiec, 44 trzydzieści sześć tysięcy wołów, 45 trzydzieści tysięcy pięćset osłów 46 i szesnaście tysięcy osób. 47 Z tej części należnej Izraelitom wziął Mojżesz jedną pięćdziesiątą tak z ludzi, jak i z bydła, i dał lewitom, którzy strzegą przybytku Pana - stosownie do nakazu, jaki odebrał Mojżesz od Pana.(Lb 31, 32-47)
Cylkow zauważa, że w spisie zdobyczy brak wzmianki o koniach, których podówczas w Arabii jeszcze nie znano.
W wierszach tych mieści się obliczenie łupu zdobytego i części ofiarowanej dla Jahwe. Aczkolwiek łup ten musiał ulec zmniejszeniu podczas siedmiu dni oczyszczenia wojowników izraelskich, jednak jest on olbrzymi i liczby podane zarówno kobiet niezamężnych, jak i bydła są niezwykle wielkie. Toteż nawet umiarkowani komentatorzy sądzą, że nie można tych obliczeń brać dosłownie, jak nie można brać dosłownie liczby Izraelitów. F. de Hummelauer (dz. cyt., 351) uważa, że są to liczby zaokrąglone i powiększone, jak liczba Izraelitów.
48Wtedy przystąpili do Mojżesza dowódcy oddziałów wojska, tysiącznicy i setnicy, 49 i rzekli do Mojżesza: "Słudzy twoi dokonali przeglądu wszystkich poddanych sobie wojowników i okazało się, że żaden z nich nie zginął. (Lb 31, 48-49)
Miało to na celu uwypuklenie wielkości Jahwe jako zwycięzcy wrogów Izraela. W zależności bowiem od większego czy mniejszego łupu oceniano wielkość wodza. Uderza fakt, że wśród łupu ze zwierząt nie są wymienione wielbłądy, których wiele posiadali Madianici, jak wiadomo z Sdz 6, 5. Być może, że Madianici w czasach Mojżesza posiadali jeszcze niedużo tych zwierząt, albo też jest możliwe, że Izraelici nie doceniając wartości wielbłądów zabijali te zwierzęta i nie brali ich jako łupu.
48-49. Wodzowie wyprawy karnej Izraelitów przeciw Madianitom, tysięcznicy i setnicy, zwyczajem ogólnosemickim (por. 2 Sm 8, 11; 4 Krl 2, 19) pragnęli złożyć osobne dary na sanktuarium. Przynieśli je do Mojżesza i prosili, aby je przyjął dla Jahwe jako wyraz wdzięczności za opiekę Bożą nad wojownikami, iż żaden nie zginął.
Jest to prawdopodobnie semickie określenie małych strat. Pragnęli też przez te dary przeprosić Jahwe za spis łupu, gdyż w Izraelu istniało przekonanie, iż spisy nie podobają się Bogu (por. Wj 30, 11-16; 2 Sm r. 24).
50Dlatego przynieśliśmy w ofierze dla Pana wszystkie znalezione przedmioty ze złota: nagolennice, naramienniki, pierścienie, kolczyki i naszyjniki, aby dokonano nad nami wobec Pana obrzędu przebłagania". 51 Wzięli więc Mojżesz i kapłan Eleazar złoto i wszystkie kosztowne przedmioty.(Lb 31, 50-51)
Ofiara wodzów składała się z przedmiotów złotych, zdobytych na Madianitach. Opowiadanie o Gedeonie (Sdz 8, 24-26) świadczy o posiadaniu przez Madianitów złotej biżuterii.
Arabowie w ogóle mają po dzień dzisiejszy zamiłowanie do biżuterii, odziedziczone po swych przodkach.Dokładne ustalenie różnych przedmiotów tej biżuterii jest trudne. Najpierw wymienia autor biblijny 'ess adah, co oznacza zapewne bransolety (por. 2 Sm 1. 10;), następnie samid, tj. naramienniki. Także w Ugarit i Asyrii na ramieniu noszono naramienniki. Różnica między dwoma omówionymi terminami jest nieznaczna. Następne wyrażenie taba'at oznacza sygnet, pierścień (por. Rdz 41, 42; wj 35, 22). Wyraz ten wywodzi się od słowa taba (wyciskać) i oznacza narzędzie do wyciskania. J. Vergote sądzi, że wyraz ti-ba'at został zapożyczony z języka egipskiego. Następny wyraz agil wywodzi się od słowa agal (być okrągłym) i oznacza kolczyki.
Trudniej ustalić znaczenie dalszego wyrazu kumáz, który według Ges Buhla, L. Koehlera i E. Koniga wywodzi z arabskiego i oznacza kuleczkę, a W. H. Gispen nadaje temu wyrazowi znaczenie „naszyjnik”. Podobnie tłumaczy to wyrażenie w Wj 35, 22 K. Galling, nadając mu znaczenie ozdoby szyi.
52Złota zaś oddanego przez tysiączników i setników na ofiarę dla Pana było szesnaście tysięcy siedemset pięćdziesiąt syklów. 53 Każdy ze zwykłych wojowników posiadał jeszcze swój własny łup. 54 Mojżesz więc i kapłan Eleazar wzięli złoto od tysiączników i setników i zanieśli do Namiotu Spotkania jako pamiątkowy dar Izraelitów dla Pana. (Lb 31, 52-54)
Cała ta biżuteria ofiarowana dla Jahwe ważyła szesnaście tysięcy siedemset pięćdziesiąt syklów. Ponieważ sykl miał wagi ok. 11,5 g złota, dlatego całość wagi złota wynosiła ok. 192 kg i 625 g. Sykl Świątynny ważył 16,37 g.
Biżuterię zdobytą przez Izraelitów na Madianitach każe Mojżesz i Eleazar umieścić w przybytku Spotkania na pamiątkę dla Izraelitów, aby im przypominała dobroć Jahwe
i była zadośćuczynieniem, które osłaniałoby całego Izraela przed karą Bożą.
Opowiadanie o wojnie Izraelitów z Madianitami oraz różne prawa, jakim dało początek, należy do najmłodszych części Pięcioksięgu i jest zaliczane przez krytyków do drugorzędnych elementów Kodeksu kapłańskiego, czyli do P. Autor biblijny podkreślił, że przepisy biblijne dotyczące prowadzenia wojny świętej, podziału zdobytego łupu i oczyszczania się wojowników z zanieczyszczeń zaciągnietych przez kontakt z zabijanymi, pochodzą od Mojżesza i są wynikiem pewnych wydarzeń historycznych.
Opowiadanie to powstało wtedy, gdy w Izraelu rozwijała się nowa literacka forma zwana midraszem. Miała ona na celu ukazanie interwencji Bożej w życiu i prawodawstwie narodu izraelskiego. Aby to osiągnąć, autor nie wahał się przesadzać w opisie interwencji Bożej. Mamy w Lb r. 31 problem zarówno powstania, jak i prawdy historycznej opowiadania.
Nie brakowało już prób rozwiązania tego problemu. Charakter legendarny tego opowiadania usiłowano wykazać już tak wiele razy, że nie ma potrzeby tego powtarzać. Zwracano uwagę na widoczne sprzeczności w opisie wytępienia Madianitów, przeciwstawiając opowiadaniu Lb r. 31, o całkowitym wytępieniu tego ludu, opowiadanie innych ksiąg biblijnych, o groźbie Madianitów dla Izraela w czasach sedziów (Sdz r. 6 —8), czy też aluzje o Madianitach w późniejszych księgach biblijnych (3 Krl 11, 18; Iz 60, 6).
Zwracano też uwagę na nieprawdopodobieństwo odniesienia zwycięstwa Izraelitów nad Madianitami bez poniesienia jakichkolwiek strat wśród Izraelitów. Wydaje się nieprawdopodobne, aby wojownicy izraelscy zdobyli na Madianitach aż tak wielki łup, a
mianowicie: trzydzieści dwa tysiące młodych kobiet, sześćset siedemdziesiąt pięć tysięcy owiec, siedemdziesiąt dwa tysiące wołów, sześćdziesiąt jeden tysięcy osłów oraz szesnaście tysięcy siedemset pięćdziesiąt syklów. I to jeszcze jest godne uwagi, że w opowiadaniu o wojnie Izraelitów brak wszelkich szczegółów o miejscu, gdzie rozegrała się ta bitwa, jak też o różnych fazach jej przebiegu. Styl i słownictwo tego opowiadania każe je zaliczyć do najmłodszych części Pięcioksięgu. Wielu uczonych, nie przecząc całkowicie historyczności tego opowiadania, jak nazw pięciu królów madianickich, odrzuca jednakowoż historyczność całego opowiadania jako takiego.
Uczeni katoliccy aczkolwiek uznają historyczność Lb r. 31, to jednak przyjmują na ogół późne powstanie tego opowiadania (por. M. J. Lagrange) rozróżnia między kwestią historyczną a kwestią literacką. Sądzi on, że nie ma powodu podawać w wątpliwość bitwy Izraelitów z Madianitami, jest bowiem powiązana z niewiernością Izraelitów w Baal-Peor,
Opisaną w Lb r. 25. Sprzeczności zaś między opowiadaniem Lb r. 31 o wytępieniu Madianitów a opowiadaniem biblijnym z czasów sędziów o niebezpieczeństwie Madianitów dla Izraela dają się tym wytłumaczyć, że nie wszystkie plemiona madianickie brały udział w wojnie z Izraelitami w czasach Mojżesza. Być też może, że zwycięstwo Gedeona nad Madianitami, opisane w Sdz r. 6 — 8 wywarło wpływ na redakcję opisu pierwszej wojny Izraelitów z tym ludem. Zwycięstwo to głęboko wryło się w pamięć Izraela (Iz 9, 3; 10, 26; Ps 83, 9).
LIT:
http://iktotuzmysla.salon24.pl/594262,smierc-24000-izraelitow-za-kult-belfegora-super-historyczne,4
