wqbit wqbit
261
BLOG

Rewelacyjna historyczność Księgi Sędziów jest niepodważalna!

wqbit wqbit Nauka Obserwuj temat Obserwuj notkę 0

Księga Sędziów dostarcza wiele danych,gdy chodzi o stan posiadania Izraelitów po śmierci Jozuego,tudzież odalsze zdobycze osiąganeprzez poszczególne pokolenia, czy cały lud. Okaz się, że Izrael wkroczywszy do Kaananu pod wodzą Jozuego, zdołalinajpierw usadowić się wśrodkowym paśmiegórskim Pod względem rolniczym zajęli terytoria najuboższe i najbardziej zasiedlone. Bogata dolina Ezdrelon, gdzie istniały miasta obwarowane, pozostawała nadal w posiadaniu dawniejszych plemion kanaanickich.

Izraelici nie byliprzyzwyczajeni do staczania walk na równinach,gdzie wróg wyprowadzał do boju wozywojenne - broń, w którą nie mogli być zaopatrzeni. Jako plemię koczownicze, najchętniejszukało dla siebiemiejsc w terenachgórskich. Wielka dolina na zachód, pomiędzypasmem górskim a morzem, była zajęta przezFilistynów. Dziękizwycięstwom od niesionym przezMojżesza po wschodniej stronie Jordanu, daleko bogatsze ziemiedostały się wposiadanie pokolenia Rubena, Gadapołowie pokolenia Manassesa. Ten kraj nie byłerównież całkiem wolny odwroga. Istniały liczne plemiona Midianltów i Amatekiów, odepchnięte w kierunku wschodnim, prowadziły życie koczownicze napograniczu stepówwschodnich, zajmując sic szczególniepasterstWem.

Te plemiona byłystale usposobionewrogo w stosunku do Izraelitów.Umiały wykorzystać każdą sprzyjającą okazję i napadały na terytoria izraelskie przeprawiającsię nawet za Jordan, pozostawiającpo sobie tylko zgliszcza ipożogę. Dalej jeszcze na wschód poza pasem stepów istniałamonarchiaasyryjska I państwo babilońskie Napółnoc Palestynastykała sic zeSyrią. Syria była podzielona na drobnepaństewka, zamieszkałe przez poszczególne klany, którepod względemmilitarnym stały wyżej od plemion palestyńskich. Od północy graniczyli także zPalestyną Hittyci. Odstrony za południowej znajdowało się państwo egipskie. Wepoce Sędziów wielkie państwa, jak Asyria i Egipt, a także i Hittyci, zajętesprawami wewnętrznymi, czyteż walkami z ludamibezpośrednio się z nimi stykającymi.pozostawiały Palestynę w spokoju. Wrogienatomiast stanowisko w stosunku do Izraelitówzajmowały plemiona kanaanickie, które zapatrywały się na nich jako na obcych przybyszówprzywłaszczającychsobie bezprawnie zajmowaneposiadłości.

        Niektóre z tych plemion były silniejsze od Izraelitów. Opierając się o swoje miasta obronne na dolinach, przedsiębrały częste wyprawy w góry. Aczkolwiek ukrytych w górach pokoleń izraelskich nie mogły wytępić, to jednak starały sic wchodzićklinem pomiędzy poszczególne pokoleniaI nieodpuszczać do zjednoczenia się narodu.

Jeśli będzie się rozpatrywać księgę Sędziów, jako utwór literacki, to bedzie on posiadał istotnie charakter fragmentaryczny. Nie można jednak odmówić księdze znaczenia historycznego. Żadną miarą nie można sic zgodzić z poglądami widu krytyków liberalnych, że wiele osób, występujących na widownię w księdze Sędziów, należy do postaci legendarnych. Do takich postaci są przede wszystkim zaliczani Jefte i Samson. W krytyce katolickiej i rzeczowej wszystkie postaci Sędziów osobami historycznymi. Można się co najwyżej zgodzić, żew długo wiekowej tradycji wytworzyły sic wokoło niektórych osób pewne legendy. które też znalazły odbiciew księdze Sędziów. Wiadomości, przytoczone wksiędze Sędziów, są jedynymi dokumentami, które rzucają wiele światła na stan polityczny i religijny społeczeństwa Izraelskiego w epoce od Jozuego aż do Samuela. Czytelnik ma możność zapoznania sic z wysiłkami skierowanymi w celu zjednoczeniapokoleń i obudzenia świadomości narodowej, co trwało bardzo długo. Nawet za czasów Saula nie zdołano urzeczywistnić wszystkich w tym kierunku wysiłków. Pokolenie Judy jeszcze pozostawało jakby poza obrębem innych pokoleń; w kantyku Debory (1,3 zob. Dt 33’) nie jest wcale wymieniane. Efraim wybija sic na czoło wszystkich innych pokoleń (8,1 2).Sędziowie obok swojej roli politycznej są jednocześnie wielkimi wychowawcami narodu. Widać z ich strony silne oddziaływanie na poszczególne pokolenia, że są związanewęzłem pokrewieństwa i ze istnieje pomiędzy nimi poczucie braterstwa. Przekonanie o braterstwie występuje bardzo silnie na kartach księgi Sędziów.

Opis czynów poszczególnych sędziów posiada silne zabarwienie narodowe, zarówno jak I religijne. Naród winien sic połączyć w jedną całość ponieważ czeka go w przyszłości wielkie przeznaczenie. Tylko przez uświadomienie narodowe i religijne może osiągnąć te cele, jakie przedkłada mu Opatrzność.

Obokczynów poszczególnych sędziów,przedstawianych w roli bohaterów narodowych,wytwarza się tradycja z skłonnością doegzageracji niektórych faktów. Nie ma sprawdzianów dla rozgraniczenia, gdzie się kończy faktrzeczywisty, a zaczyna jego egzageracja; wosnowie jednak wszystkiewydarzania przytoczone w związku z działalnością sędziów, posiadają charakterhistoryczny. Ostatnie cztery rozdziały posiadają szczególnie wyjątkowe znaczenie pod względem historycznym, dająbowiem dokładny obraz stosunków na tle życiareligijnego i społecznego. Żadna z ksiągStarego Testamentu nie ujawnia z taką dokładnością ujemnych stron charakteruspołeczeństwa izraelskiego. Upór, niewiara,skłonność do bałwochwalstwa, życie zmysłowe,niski stan kultury, występują wcałej swej rozciągłości. Są to obrazki zupełnie zgodne z psychologiąplemion semickich. Wydarzenia, opisane wksiędze Sędziów,znalazły również echo w innych utworach biblijnych. Por.Ps 83-10 i 106, 34-46, gdziewzmianki o wydarzeniachz epoki Sędziów, przytoczone sązupełnie zgodnie z opisem księgi. Prorok Izajasz (9,4)porównuje radość czasów mesjańskich, ztyminastrojami radosnymi jakich doznawano po odniesionym zwycięstwie nad Midianitami. Pokonanie Midianitów, według tegosamego proroka (10,26 ) jest typem porażki Asyrii. Ozcasz (9 10) dwukrotnie wspomina o zbrodni w Gabaa. AutorMądrości Syracha (zob. 46, 13-15) wychwala sędziôw. Autor, aczkolwiek żył w czasach późniejszych (epoka powstania księgj nie da się dokładnie oznaczyć),korzystał niewątpliwie z dokumentów pisanych i cały materiałhistoryczny starałsię podać bezstronnie.

Autor postawił sobie przede wszystkim za cel opis walko niepodległość o stronie religijnej wspomina jakby ubocznie,przytaczając różne obrazki z życia obyczajowego ireligijnego. dla współczesnego jednak czytelnika będzie zajmującym zwrócenie uwagi na rzeczy następujące. a) Stan moralny społeczeństwa jest dość niski. Gdy chodzi o stosunki sąsiedzkie a zwłaszcza o sposób prowadzenia wojny, Izraelici mało sięróżnią od miejscowych plemion kanaanejskich. Są zuchwałymi, okrutnymi, mściwymi i skłonnymi do życia zmysłowego. Taktyka wojennajest ta sama, co u wszystkich ówczesnych ludów na Wschodzie. W kantyku Debory (5,24) jest wychwalana zdrada. Byłoto ogólnie przyjęte, gdy chodziło o wroga podczas wojny.Okrucieństwo nad wrogami uzyskuje sankcję religijną, zob. r. 20.

Na tej ponurej płaszczyźnie, okrytej ciemnością barbarzyństwa, przejawia się światło, któregoblask stale się potęguje. Jest nim wiaraw jedynego Boga Jahwe i przekonanie,ze jest świętym isprawiedliwym, więc od ludzi równieżwymaga świętości i sprawiedliwości. Wiary wjedynobóstwo nie może zagłuszyć panujące uwszystkich ludówsąsiedzkich bałwochwatstwo. W niektórych ośrodkach bałwochwalstwo zyskuje przewagę, rodzi się jednak reakcja pod wpływem osóbreligijnie uświadomionych i następuje poprawa. Skażenie obyczajów u ludów pogańskichjest przypisywane ichbóstwom; natomiast wszystko,co jest wśród ludzi dobrego i szlachetnego, to owoc wiary w jedynego Boga. Jahwe nie jest jako inni bogowie, którym się przypisuje różne zboczenia iwystępki. Jahwe prowadzi człowieka ku doskonałości moralnej. Aby być wiernym wyznawcąJahwe i zasłużyć na błogosławieństwo, należy dążyć do prawdy, sprawiedliwości, czystości, pobożności. okazywać łaskawość w stosunku doludzi, por. Ps 23 i 84. Księga świadczy wyraźnie o postępie religijnym w życiuówczesnych pokoleń.

Warunki życia ówczesnego, zarówno jak różne właściwościcharakteru człowieka, przedstawionebardzo dokładnie. Temperament,skłonności, usposobienia duchowe człowiekazawsze jednakowe. Wogniu wiaryczystej uszlachetnia sięcharakter człowieka i oczyszcza z rożnych naleciałości i plamwywoływanych przez zepsutąnaturę ludzką. Widać tę samą nienawiść rasową,jak za dnidzisiejszych, o ile społeczeństwo zatraca wsobie poczucie etykichrześcijańskiej.

Duchnarodowy zawsze ginie, gdzie na czoło wysuwa się prywata, brak poświęcenia i szukania drógpo linii najmniejszego oporu. Widać natomiastwszędzie moc narodową tam,gdzie miłość własna ustępujesamozaparciu i entuzjazmowi, poświęceniu siędla sprawy ogólnej, a przedewszystkim, gdy wiernie wypełniane przykazaniaboskie, które są konieczną podstawą moralnegoodrodzenia człowieka ijego wartości. Te pouczenia i wskazania można wcałości zaaplikować i w dobieobecnej. Tylko todzieło człowieka będzie posiadać doniosłe znaczenie, któremuBóg nieodmówi swegobłogosławieństwa. Abyjednak takie błogosławieństwo osiągnąć,należy żyć wiarą. Życiewiary stwarza cuda w działalności człowieka. P.Jezus powiedział do ojca owego opętanego, którego niebawem miał uzdrowić: ,,jeśli wierzyć możesz, wszystkojest podobne wierzącemu” (Mr 9,22). Przykłady takiej wary widać w Gedeoniei uwielu innychpostaci wzmiankowanych wksiędze Sędziów.

 

 

Lit: Kruszyński J.: Księgi Jozuego, Sędziów, Rut, 2 Samuela i 2 Królewskie – przekład z Hebrajskiego, KUL, 1938

PISMO ŚWIĘTE STAREGO TESTAMENTU - TOM III UZUPEŁNIAJĄCY - HISTORIA CZASÓW STAREGO TESTAMENTU (1961) (KUL) 

 

 

wqbit
O mnie wqbit

Nowości od blogera

Komentarze

Inne tematy w dziale Technologie