wqbit wqbit
333
BLOG

Izraelici obcięli królowi 4 palce,on obciął 280 palców he he

wqbit wqbit Historia Obserwuj temat Obserwuj notkę 0

Księga Sędziów rozpoczyna się opisem ściśle związanym z poprzednią i opis jest zupełnie zgodny z historycznymi warunkami, w jakich się podówczas kraj znajdował. Zawiera krótkie streszczenie historii zdobycia ziemi Kanaan i ujmuje fakty nieco z innej strony, niż księga Jozuego (r. 7 — 21). Dodając kilka szczegółów tam nie wzmiankowanych. Z tego opisu tego wynika, że kraj Kanaan nie został od razu zdobyty w czasie walnych rozpraw za Jozuego, lecz Izraelici, jako ludność napływowa, musieli walczyć o każdy skrawek ziemi, wypierając plemiona kananejskie.

Na podstawie księgi Sędziów można sobie przedstawić następujący obraz położenia politycznego: Po zdobycia Jerycha i Ai pokolenia izraelskie podzieliły się na dwie części: Juda i Symeon pozostały na południu kraju, natomiast wszystkie inne skupiły się przeważnie w cześci północnej. W tym rozdziale istnieje wzmianka o poszczególnych plemionach z pominięciom Issachara, Lewiego i Beniamina. Opis walk kolejnych jest przedstawiony, jak następuje: a) Zwycięstwo Judy i Symeona nad Adoni - Bezekiem (1, 1-8) b) zwycięstwo Otnijela na południu (1,9-15), e) dalsze zdobycze dokonane przez Judę i Symeona d) zdobycie Bethelu i e) zdobycze Manassesa, Efraima, Zabulona, Aszera, Neftalego i Dana. Sęd 1,1 —2, 5 jest powtórzeniem częściowo tego, co było opisane w księdze Jozuego.

 

1Po śmierci Jozuego Izraelici tak się pytali Pana: "Któż z nas pierwszy wystąpi do walki przeciwko Kananejczykom?"(Sdz 1,1)

 

Po śmierci... Księga wiąże się ściśle z poprzednią przez użycie czasownika „wajhi” to jest: stało się, czyli zdarzyło się, że Izraelici prowadzili w dalszym ciągu dzieło Jozuego, przerwane z powodu jego śmierci. Radzili się Boga... Badali wolę Bożą. przy pomocy wyroczni, prawdopodobnie urim i thummim, por. Sędz 18,5 20,18 tudzież Wj 28, 30 i Li 27, 21. Niczego nie rozpoczynali bez poradzenia się woli Bożej. Aby uniknąć zatargów pomiędzy poszczególnymi pokoleniami, rzucano losy. Na kogo log wypadł, ten musiał się rozprawić z miejscowymi plemionami, niewątpliwie atakującymi Izraelitów. jako obcych przybyszów. Były to utarczki na mniejszą skalę, skoro poszczególne pokolenia brały w niej udział. Przed każdym takim wystąpieniem zbrojnym radzono się Boga za pomocą ciągnienie losów.

 

 2 Pan odpowiedział: "Wystąpi Juda. Oto daję tę ziemię w jego ręce". 3 Zwrócił się więc Juda do Symeona, swego brata: "Pójdź ze mną na ziemię wyznaczoną mi losem, a będziemy walczyli z Kananejczykami. Z kolei i ja także będę pomagał ci walczyć na wyznaczonej tobie ziemi". I Symeon poszedł z nim. 4 Wystąpił więc Juda do walki i Pan wydał Kananejczyków i Peryzzytów w ich ręce. A w Bezek zabili dziesięć tysięcy mężczyzn.(Sdz 1,2-4)

 

Pokolenie Judy jest tutaj wyróżnione jako pierwsze. przy podziale kraju Judzie pierwszy los wypadł (Joz 13), ma też wystąpić to pokolenie do walki na pierwszym miejscu. W wojnie z pokoleniem Beniamina Juda również wymieniony jest na pierwszym miejscu, por. Sęd 20, 18.

Rzekł do Symeona„. Pokolenie Symeona nie otrzymało specjalnego działu, lecz zamieszkało w miastach należących do Judy, por. Joz 19,1-9, przez to samo było ściśle złączone, czyli przydzielone do Judy, Joz 15,26-36,42. W pierwszym rzędzie Juda zwraca się do Symeona, jako bezpośrednio z nim związanego. W czasach późniejszych pokolenie Symeona zatraca swoją samodzielność, zlewając się z Judą.

Do udziału twego.. Określenie nie jest ścisłe. Symeon udziału wyodrębnionego nie posiadał. Należy rozumieć gdyby wróg zagroził miastom, w których ty mieszkasz, ja solidarnie z tobą wystąpię.

Kananejczyka. Por. Rdz 13,7 34,30. Niekiedy nazwa ogólna wszystkich mieszkańców Kanaanu; po większej części pod tą nazwą należy rozumieć mieszkańców dolin. Perezejczyka …Por Rdz 13,7

Miasto Bezek jest jeszcze wzmiankowane w 1 S 11,8, prawdopodobnie leżało na drodze od Gilgal do południowej Palestyny.

 

5Kiedy w Bezek natknęli się na Adoni-Bezeka, wydali mu bitwę i pokonali Kananejczyków i Peryzzytów. 6 Uciekł Adoni-Bezek, lecz oni ścigali go, schwycili i odcięli mu kciuki rąk i nóg. 7 Powiedział wtedy Adoni-Bezek: "Siedemdziesięciu królów z odciętymi kciukami u rąk i nóg zbierało okruchy pod moim stołem. Oto jak ja postąpiłem, tak i mnie oddał Bóg". Odprowadzono go do Jerozolimy i tam umarł.(Sdz 1,5-7)

Adoni-Bezek„. To samo, co pan Bezeku, czyli król. Możliwe, że jest to ta sama osoba, co Adoni-cedek, król Jerozolimy. W w. 7 będzie mowa, że został odprowadzony do Jerozolimy i tam umarł. Uderzyli... Powtórzenie tego, o czym była mowa w wierszu poprzednim.

Poobcinali wielkie palce... Barbarzyński zwyczaj praktykowany u wielu starożytnych ludów na Wschodzie. Obcinano wielkie palce u rąk i nóg, aby okaleczony nie mógł brać udziału w wojnie. Niezdolni byli ani do ucieczki, ani do władania mieczem i strzelania z łuku. Tak samo postąpili Ateńczycy na mieszkańcach Aeginy. zabranych do niewoli. (Aelian, Var. hist- Il, 9).

Siedemdziesięciu królom.„ Należy to rozumieć o przełożonych miast, zarówno jak i wiosek. U współczesnych Arabów „szejkowie". Liczba 70 niekoniecznie musi być rozumiana w znaczeniu ścisłym. To samo znaczy, co wielu, albo bardzo wielu.

Pod moim stołem... Byli traktowani gorzej od niewolników, jak psy. Wyobrażenie zawierające pojęcie pogardy. Adoni-Bezek uznaje swoje niesprawiedliwe postępowanie. Zasłużył na tę karę.

 

8<Synowie Judy uderzyli na Jerozolimę, zdobyli ją, lud wycięli ostrzem miecza, a miasto spalili>.(Sdz 1,8)

Zdobyli ją... Miasto spalili. Prawdopodobnie nie zdobyli całego miasta, tylko lego część dolną. Twierdza natomiast Sion pozostała w posiadaniu Jebuzeiczyków aż do czasu Dawida; dopiero Dawid nią zawładnął por. 1 S 5,6 . O pierwszym zdobyciu Jerozolimy będzie jeszcze wzmianka w w. 21. Była również o tym mowa u Joz. 15,63.

 

9Potem zeszli potomkowie Judy, aby uderzyć na Kananejczyków, którzy zamieszkiwali góry, Negeb i Szefelę.(Sdz 1,9)

Na górze Negeb... Judea dzieliła się na część górzystą w środku kraju, na część: południową

graniczącą z Idumeą, na Szefelę, to jest nizinę na pobrzeżu morza Śródziemnego i na puszczę przy m, Martwym.

 

10Następnie wyruszył Juda przeciw Kananejczykom, którzy zajmowali Hebron - nazwa Hebronu brzmiała niegdyś Kiriat-Arba - i pobił Szeszaja, Achimana i Talmaja.(Sdz 1,10)

Dalsze zwycięstwa na południu kraju odnosi Otnijel. W Hebronie.. Por. Rdz 13,16. Przedtem nazywało się Kiriath-Arba. Dosłownie, miasto poczwórne, to jest posiadaiące cztery dzielnice; jednak u Jozuego (14,15 15,13-14) ta nazwa jest wyprowadzana od imienia własnego. Arba miał być ojcem Anaka. to jest plemienia Olbrzymów. Z tego w. wynika, że Hebron nie był zdobyty za Jozuego, albo też zawładnięcie było tylko czasowe.

 

11Stamtąd wyruszył przeciwko mieszkańcom Debiru - nazwa Debiru brzmiała przedtem Kiriat-Sefer.(Sdz 1,11)

Debiru... Debir przedtem się nazywało Kiriath-Sefer (miasto księgi). Te miasta były przeznaczone na własno" Kalebowi (Joz 15,13) jeszcze Mojżesz przyrzekł je Kalebowi (Joz 14,6-15).

 

12Wtedy właśnie powiedział Kaleb: "Temu, kto zdobędzie Kiriat-Sefer i zajmie je, dam moją córkę Aksę za żonę". 13 Zdobył je Otniel, syn Kenaza, młodszego brata Kaleba, i Kaleb dał mu za żonę swoją córkę Aksę. (Sdz 1,12-13)

Otnijel, zięć Kaleba walczy przeciwko tym miastom. Kiriath.Sefer.. Występuje jeszcze w 39 n. jako zwycięzcę króla kanaanejskiego Huszan-riszathaim.

 

14Gdy ona przybyła, skłoniła go, aby zażądał pola od jej ojca. Następnie zsiadła z osła, a Kaleb ją zapytał: "Czego sobie życzysz?" 15 Wtedy odrzekła mu: "Okaż mi łaskę przez dar! Skoro mi dałeś ziemię Negeb, dajże mi źródła wód". I dał jej źródła na wyżynie i na nizinie.(Sdz 1,14-15)

Gdy ta przybyła.„ Scena powtórzona u Joz 15 por. Joz 10,36,38. 15. Użycz mi łaski... To samo co wynagródź mię. Aksa otrzymała posag w południowej prowincji, gdzie są ziemie po większej bez wody, a więc nie posiadające wartości dla rodzin pragnących osiąść na jednym miejscu.

Takie ziemie tylko w pewnych sezonach (pora deszczowa) służą na pastwiska dla plemion koczowniczych.

 

16Synowie Kenity, teścia Mojżesza, wyruszyli z synami Judy z Miasta Palm i udali się na pustynię judzką, leżącą w Negebie koło Arad, i tam zamieszkali z ludem. 17 Potem ruszył Juda z Symeonem, bratem swoim, na podbój Kananejczyków zamieszkujących Sefat, które obłożyli klątwą, i stąd nadano temu miastu nazwę Chorma.(Sdz 1,16-17)

 

Synowie Keni'ego„. Hobab (por. 4,11) teść Mojżesza, jest stale nazywany Jetro, por. Wj 2, 18 Kodeks Aleksandr. ma; Kenity. Niektóre rekopisy LXX przytaczają to imię w brzmieniu: Joab, Jobab i Obab. Kenici, pochodzący od Keniego, połączyli się (Gn 15,19) z Kenizyiczykami (ród wyprowadzający swój początek od Keleba-Kenaz. w. 13).

Zdaje się, że ród Keniego towarzyszył Izraelitom na pustyni, a po przybyciu do Kanaanu, wyznaczono im miejsce na południu puszczy judzkiej, to jest tereny odpowiednie dla Beduinów koczujących, por. 1 S 15,6. Z miasta palmto jest Z Jerycha, por. Pwt 3,43.

 

18 Zdobył też Juda Gazę i jej okolice, Aszkelon i jego okolice oraz Ekron i jego okolice. (Sdz 1,18)

Miasta wzmiankowane w tym wierszu, należały do Filistynów. Juda je zdobył, ale było to zwycięstwo tylko czasowe. W czasach późniejszych te miasta pozostawały w stałym władaniu Filistynów wg. LXX nie zdołał ich opanować,

 

19A Pan był z Judą. Wziął potem Juda w posiadanie góry, natomiast nie usunął z posiadłości mieszkańców doliny, ponieważ mieli żelazne rydwany. 20 Kalebowi dano w posiadanie Hebron, zgodnie z podziałem dokonanym przez Mojżesza, a ten pozbawił tam posiadłości trzech synów Anaka.(Sdz 1,19-20)

Wozy żelazne... Silna broń ówczesnych. Izraelici wozów wojennych nie posiadali. Wozy na terenach górzystych nie mogły spełnić swego zadania, dlatego góry Izraelici zdobyli. Na równinach natomiast piechota ze strony Judy nie mogła

pokonać wozów.

 

21Natomiast synowie Beniamina nie wyrzucili z Jerozolimy mieszkających w niej Jebusytów, tak że ci mieszkają w Jerozolimie wspólnie z synami Beniamina aż po dziś dzień. (Sdz 1,21)

Beniaminici, w których dziale leżało Jeruzalem, nie mogli pokonać Jebuzejczyków Por, Joz 15,8-63.

 

22Z kolei i pokolenie Józefa udało się ku Betel, a Pan był z nim.(Sdz 1,22)

Dom Józefa - to znaczy pokolenie Efraima i Manassesa. Jako pokolenia bliżej pomiędzy sobą pokrewne, występują razem. Autorzy późniejsi będą stale nazywali wszystkie pokolenia północne jednym mianem Efraima. Por. Oz11,8 i Iz 28,3.

 

23Pokolenie Józefa posłało najpierw wywiadowców do Betel - a nazwa tego miasta brzmiała niegdyś Luz.(Sdz 1,23)

Miasto Bethel znajdowało się na granicy pomiędzy pokoleniami Beniamina a Efraima. Przy podziale zostało przyznane Beniaminowi (Joz 18,22), zostało jednak przez Efraima zdobyte. Luz —nazwa dawniejsza te miejscowości. Por. Rdz 28,19 35, 14.

 

24I spotkali wywiadowcy człowieka wychodzącego z miasta. "Wskaż nam wejście do miasta - powiedzieli do niego - a okażemy ci łaskę".(Sdz 1,24)

..pokaż nam wejście... Miejsce posiadające cienkie mury, łatwe do rozbicia, albo też jakieś inne okoliczności ułatwiające wtargniecie do miasta.

 

25Ten wskazał im wejście do miasta, a oni wycięli ostrzem miecza miasto, tego zaś człowieka wraz z całą jego rodziną wypuścili na wolność.(Sdz 1,25)

Dzięki zdradzie dostali się do miasta.

 

26Udał się więc ten człowiek do ziemi Chetytów, gdzie zbudował miasto, któremu dał nazwę Luz, i nazwa ta istnieje aż do dnia dzisiejszego. (Sdz 1,26)

Był to jakiś wybitniejszy mieszkaniec tego miasta, może jego przełożony, który po odsunięciu od władzy, zdradził miasto.

Przeszedłszy następnie na terytorium innego plemienia, zbudował miasto i dał mu to samo imię—Luz.

 

27Natomiast Manasses nie zdobył Bet-Szean i miejscowości przynależnych ani Tanaku i miejscowości przynależnych, ani [nie wypędził] mieszkańców Dor i miejscowości przynależnych, ani mieszkańców Jibleam i miejscowości przynależnych, ani mieszkańców Megiddo i miejscowości przynależnych. Kananejczycy mieszkają w tej ziemi aż do dnia dzisiejszego.(Sdz 1,27)

 

Wszystkie miasta byty już wzmiankowane u Joz 17,11. Znajdują się one na dolinie Ezdrelon, oddzielającej Palestynę środkową od północnej. W Beth—Szean, dziś. Bajsan, były przeprowadzane badania naukowe.

 

28Jednakże kiedy Izrael się wzmocnił, poddał wprawdzie Kananejczyków robotom przymusowym, ale ich nie wypędził.(Sdz 1,28)

 

Także i w obecnych walkach te miasta nie były całkowicie opanowane. Izraelici zmusili mieszkańców do płacenia podatków.

 

29 Efraim również nie wypędził Kananejczyków mieszkających w Gezer: Kananejczycy mieszkali pośrodku nich w Gezer. (Sdz 1,29)

 

W Gazer... Dzis. el-Dżezer. Miasto odgrywało wybitną rolę w epoce kananejskiej. Zdobył je faraon egipski i ofiarował Salomonowi w posagu za swoią córką Por. Joz 16,10.

 

30 Zabulon nie wypędził mieszkańców Kitron ani Nahalol, tak że Kananejczycy mieszkali wśród nich i wykonywali roboty przymusowe. (Sdz 1,30)

Por. Joz 19,15.

 

31Aser nie wypędził mieszkańców Akko ani Sydonu, ani Achlab, ani Akzib, ani Chelba, ani Afik, ani Rechob. 32 Mieszkali więc Aseryci wśród Kananejczyków, zamieszkujących kraj, bo ich nie wypędzili.(Sdz 1,31)

 

Akko... Późniejsze Ptolemais, od czasów Krzyżowców posiada nazwę Saint Jean d' Acre. Dzisiaj przez ludność arabską również nazywane Akka, Położone nad zatoką m. Śródziemnego niedaleko Hajfy. W starożytności było kluczem do Galilei. Po powrocie z niewoli babilońskiej przeszło w ręce Żydów. Po Aleksandrze Macedońskim było zamieszkane przeważnie przez Greków—uchodziło za miasto pogańskie. W księdze

Jozuego (19,29) nie jest wymienione.

 

33Neftali nie wypędził mieszkańców z Bet-Szemesz ani mieszkańców z Bet-Anat i mieszkał wśród Kananejczyków zajmujących tę ziemię. Jednakże mieszkańcy z Bet-Szemesz i Bet-Anat zostali przeznaczeni do robót przymusowych na jego korzyść. (Sdz 1,33)

 

Beth-Szemesz... Miasto słońca. Nie należy utożsamiać z miastem tej samej nazwy w pokoleniu Judy. Por. Joz 19,38. Nie zdołano usunąć mieszkańców, tylko ich zmuszono do płacenia podatku.

 

 34 Amoryci zaś wypchnęli synów Dana na góry i nie pozwalali im zejść do doliny.(Sdz 1,34)

Pokolenie Dana nie zdołało utrzymać swoich posiadłości. Wyparci z dolin przez Kanaaneiczyków, musieli szukać dla siebie posiadłości na północy, por. r. 18. Efraimici opanowali w przyszłości tereny, których Danici zostali wyparci (w. 35).

 

35Amoryci trzymali się więc w Har-Cheres, Ajjalonie i w Szaalbin, lecz kiedy zaciążyła ręka pokolenia Józefa, wykonywali roboty przymusowe.(Sdz 1,35)

Pokolenia Józefowe, to jest Efraima i Manassesa. a zwłaszcza pokolenie Efraima, okazało się silniejszym od innych. Ono też będzie odgrywało główną rolę wśród pokoleń północnych.

36Posiadłości zaś Edomitów rozciągały się od Wzgórza Skorpionów, od Skały i wyżej. (Sdz 1,36)

Za czasów rzymskich nazywana Petra; stolica Arabii Skalistej. Dzisiai Arabowie nazywaią ruiny tego miasta Wady Musa: znajdują się na południu m. Martwego, w kierunku ku Zatoce Elamickiej. Por 2 Kr 14,7 Iz 16,1.

 

wqbit
O mnie wqbit

Nowości od blogera

Komentarze

Inne tematy w dziale Kultura