1Wtedy wyszli wszyscy Izraelici i jak jeden mąż zgromadzili się jednomyślnie od Dan aż do Beer-Szeby wraz z krainą Gilead przed Panem w Mispa. 2 Przywódcy całego narodu, wszystkie pokolenia Izraela brały udział w zebraniu ludu Bożego - a było ich czterysta tysięcy mężów pieszych, dobywających miecza. 3 Beniaminici usłyszeli, że Izraelici zebrali się w Mispa. Rzekli wówczas Izraelici: "Opowiedzcie nam, jak dokonano tej zbrodni!" 4 Wówczas lewita, małżonek owej zamordowanej kobiety, zabrał głos, mówiąc: "Przybyłem z moją żoną do Gibea, które należy do [pokolenia] Beniamina, aby tam spędzić noc. 5 Mężowie z Gibea wystąpili przeciwko mnie i w nocy otoczyli dom, w którym przebywałem, z zamiarem pozbawienia mnie życia. Żonę moją tak zgwałcili, że umarła. 6 Zabrałem więc moją żonę, rozciąłem na kawałki, które porozsyłałem do wszystkich dzielnic dziedzictwa izraelskiego. Popełniono bowiem bezeceństwo w Izraelu. 7 Wszyscy zebrani tu Izraelici naradźcie się i już tutaj poweźmijcie postanowienie!" 8 Wystąpili wszyscy jednomyślnie, mówiąc: "Nikt z nas nie odejdzie do swego namiotu ani nie uda się do domu! 9 A oto teraz tak postąpimy z miastem Gibea. Los jego jest przesądzony! 10 Z każdego pokolenia Izraela wybierzemy po dziesięciu mężów ze stu, po stu z tysiąca i tysiąc z dziesięciu tysięcy. Będą się troszczyć o żywność dla wojska, które wyruszy pomścić na Gibea w pokoleniu Beniamina bezeceństwo, którego się dopuszczono w Izraelu". 11 Tak zebrali się przeciwko temu miastu wszyscy ludzie izraelscy jak jeden mąż. (Sędz 20, 1-11)
Wers 1 Zebrało się zgromadzenie.. Charakterystyczne określenie zgodne z ówczesnym ustrojem politycznym Izraelitów. W czasach późniejszych będzie zawsze mowa że zebrał się naród; obecnie pojęcia narodu jeszcze nie było, zbierało snę więc zgromadzenie pod przewodnictwem starszych. Od Dan aż do Beer-Szeby.. Są podane krańcowe punkty to jest południowy i północny, czyli cały kraj został poruszony owym wypadkiem w Beniaminie, wszyscy też solidarnie przeciwko niemu występują.
Przed Bogiem w Micpa.. Przed Arką, która podówczas znajdowała się w Micpa. Micpa znajdowała się w pokoleniu Beniamina była miejscem świętym Por 1 S 75 n. 10,17, Jr 40,6 1 Mach 3,44nn . Utożsamiana z dzisiejszym Nebi Samuil, około dwóch godzin w kierunku północnym od Jerozolimy a ok 3 km od Tel-el Ful, czyli dawnego Gabaa (Gibea)
2 Czterysta tysięcy.. Nawet w przybliżeniu niema w możności określić liczby zbrojnych biorących udział w wyprawie przeciwko Beniaminowi. Wespazjan i Tytus w wojnie przeciwko Żydom w latach 66-70 po Chr posiadali armię z 60000 ludzi.
3 Zeszli się w Micpa.. Było to niewątpliwe zgromadzenie w celach religijnych. Por 1 S 17,47 1 Kr 8,14 55, 65
4—7 Przed zgromadzeniem narodowym ów lewita znosi skargę i opowiada przebiegu wypadków, jakie zostały opisane w r 19. Streszczenie wzięte z tamtego opowiadania.
8 Ogłoszenie wyroku. Z tekstu wynika, że przybycie do Micpa me było spowodowane zamiarem wojny z Beniaminitami. Przybyli na obchody uroczystości religijnej Dowiedziawszy się tutaj o przebiegu sprawy, postanawiają nie wracać do swoich domów dopóki nie pomszczą owej zbrodni.
10. Weźmiemy dziesięciu ludzi. Konieczna była aprowizacja wojska biorącego udział w wyprawie.
12Pokolenia izraelskie porozsyłały posłów do wszystkich Beniaminitów, aby im donieść: "Cóż to za zbrodnię popełniono między wami? 13 Wydajcie teraz tych mężów przewrotnych z Gibea, abyśmy ich zgładzili i tak wyplenili zło z Izraela". Ale Beniaminici nie chcieli słuchać głosu swych braci, Izraelitów. (Sędz 21,12-13)
12 Przed walną rozprawą chciano rzecz załatwić w sposób zwykły to jest ukarać śmiercią bezpośrednich sprawców zbrodni. O ile by ci nie byli ukarani, to całe pokolenie musiało odpowiadać za swoich członków. Pokolenie Beniamina, jak podaje Cylkow liczyło 10 rodów (Rdz 46, 21, Joz 7,17)
13. Nie chcieli słuchać.. Jest to o tyle zdumiewające, że Micpa była oddalona tylko o 3 km. od Gabaa Beniaminici wiedzieli, jakie siły zbrojne przeciwko nim występują. Czy możliwy byłby opór mieszkańców Gabaa, gdyby mieli przeciwko sobie tak olbrzymią ilość uzbrojonych ludzi?
14Co więcej, Beniaminici poopuszczali swoje osiedla, zgromadzili się w Gibea, aby ruszyć na Izraelitów. 15 Tego dnia naliczono Beniaminitów, przybyłych ze swoich osiedli, dwadzieścia sześć tysięcy mężów dobywających miecza, nie licząc mieszkańców Gibea, <których liczba wynosiła siedmiuset mężów>. 16 W całym tym wojsku było siedmiuset mężów wyborowych, nie używających w boju prawej ręki, i każdy z nich ciskał z procy kamieniem tak celnie, że włosa nie chybił. 17 Mężów zaś izraelskich naliczono - wyjąwszy Beniaminitów - czterysta tysięcy dobywających miecza, samych wojowników. 18 Powstali więc i poszli do Betel, aby zasięgnąć rady u Boga. Tam mówili Izraelici: "Który z nas najpierw wystąpi do boju z Beniaminitami?" - "Juda wystąpi pierwszy" - odpowiedział Pan. 19 O świcie wyruszyli Izraelici w drogę i rozbili obóz naprzeciw Gibea. 20 Potem Izraelici, przygotowawszy szyki przeciw Beniaminitom, stanęli gotowi do boju przeciw Gibea. 21 Lecz Beniaminici wypadli z Gibea i dnia tego porazili dwadzieścia dwa tysiące Izraelitów. 23 Wtedy Izraelici poszli <do Betel> i płacząc przed Panem aż do wieczora, pytali się Pana, mówiąc: "Czyż mamy dalej walczyć z Beniaminitami, braćmi naszymi?" Pan im odpowiedział: "Wystąpcie przeciwko nim!" 22 Wzmocniwszy się mężowie izraelscy przygotowali szyki do boju na tym samym miejscu, gdzie walczyli dnia poprzedniego. 24 I drugiego dnia napadli Izraelici na Beniaminitów. 25 A Beniaminici wypadłszy z Gibea i tym razem porazili spośród Izraelitów osiemnaście tysięcy - wszystkich dobywających miecza. 26 Wówczas wszyscy Izraelici i cały lud udali się do Betel, gdzie płacząc trwali przed Panem i dnia tego pościli aż do wieczora, składając ofiary całopalne i ofiary biesiadne przed obliczem Pana. 27 Następnie pytali się Izraelici Pana (była tam bowiem wówczas Arka Przymierza Boga, 28 którą w tym czasie obsługiwał Pinchas, syn Eleazara, syna Aarona), mówiąc: "Czyż jeszcze mamy wyruszyć do walki z potomkami Beniamina, braćmi naszymi, czy też mamy jej zaniechać?" Odpowiedział im na to Pan: "Idźcie, jutro bowiem wydam ich wam w ręce". (Sędz 21, 14-28)
15. Dwadzieścia sześć tysięcy.. Wg wersów, 44-47 było 25,600. LXX ma 25.000 i nie wspomina o 700 w w. 16.
16. Beniaminici mieli opinię najlepszych procarzy )1 Krn 12,1 n) tym się tłumaczy dlaczego w pierwszych walkach ,tylu z napadających zginęło Pozbawionych władzy.. Wul. ma lepiej. Chodzi prawdopodobnie o wyrażenie myśli, że obydwiema rękami jednakowo władali. Byli bardzo uzdolnionymi żołnierzami, a Cylkow dodaje, że celnie rzucony kamień z procy przedziurawiał hełm i pancerz.
17. Liczba wojska nieprawdopodobna – jest to albo egzageracja albo w tekście nastąpiły zmiany, których późniejsi poprawiacze nie byli w stanie skorygować.
18. Do Bethelu.. Por. Rdz 2819. Inne miejsce Święte. Tam się radzono za pośrednictwem urim i thummim (zob 19 5). Pokolenie Judy stanęło pierwsze, jako zajmujące czołowe miejsce wśród innych pokoleń. Bethel od Gabaa było oddalone o 4 godziny drogi w kierunku północnym.
19—21. Izraelici stanęli rano pod miastem Gabaa. Prawdopodobnie nie wyruszyli z Bethelu, oddalonego o cztery godziny drogi, gdyż nie zdążyliby przybyć rano pod mury Gabaa. Wymarsz mógł nastąpić z Micpa, oddalonego o 3 km. Pierwsza wyprawa zakończyła się wielkim niepowodzeniem, padło och 22000. Położyli heb. szahat wymordowali, dosłownie. Wyrżnęli Biorąc pod uwagę liczbę broniących się Beniaminitów, wydaje się nieprawdopodobnym, by mogli tylu ludu położyć trupem.
22-23 Niepowodzenie dnia pierwszego odebrało męstwo w szeregach napadających. Radzą się powtórnie, czy mają nadal prowadzić wojnę. Rada wypadła twierdząca. Następnego dnia znowu się szykują do ataku.
24-25. Dzień następny znowu przyniósł wielkie niepowodzenie. Stracili w ciągu dwóch dni 40 tysięcy ludzi.. Autor prawdopodobnie, dlatego notuje te niepowodzenia, aby pokreślić w usposobieniu walczących pewne cechy religijne. Oto wyrocznia wypadła, aby nadal walczyli. Pomimo więc niepowodzeń słuchają wyroczni, jako pochodzącej od Boga i walki nie przerywają.
26 Zwrócenie uwagi, jakie znaczenie odgrywa religia we wszystkich przedsięwzięciach człowieka. Niepowodzenia przypisują brakowi błogosławieństwa Bożego
27 W tym czasie Arka.. Objaśnienie, dlaczego gromadzono się w Bethelu. Arka od czasów Jozuego aż do czasów Helego znajdowała się w Szilo. Możliwe, że na jakiś czas została przeniesiona do Bethelu
29Wówczas Izrael przygotował zasadzki zewsząd dokoła Gibea. 30 Trzeciego dnia wystąpili Izraelici do walki z Beniaminitami i podobnie jak pierwszy i drugi raz ustawili szyki naprzeciw Gibea. 31 Beniaminici wyszli naprzeciw wojska i pozwolili odciągnąć się od miasta, gdzie zaczęli kłaść trupem wojowników jak za pierwszym i drugim razem po drogach, z których jedna prowadziła do Betel, a druga do Gibea, i po polach, tak że zabili około trzydziestu Izraelitów. 32 Mówili zaś Beniaminici do siebie: "I tym razem poniosą klęskę jak poprzednio". Izraelici zaś mówili: "Uciekajmy, a odciągniemy ich daleko od miasta na drogi". 33 I wtedy, podczas gdy [trzon] wojska izraelskiego uszykował się w Baal-Tamar, zaczajone wojska izraelskie wyszły z ukrycia, mianowicie z równiny Gibea. 34 Dziesięć tysięcy wyborowych wojowników z całego Izraela stanęło naprzeciw Gibea. Była to bitwa zażarta. Beniaminici zaś nie spodziewali się, że miało ich spotkać to nieszczęście. 35 Oto tak poraził Pan Beniaminitów wobec Izraela. Dnia tego Izraelici zabili dwadzieścia pięć tysięcy stu z Beniamina - wszystkich dobywających miecza. 36 Wtedy Beniaminici ujrzeli swoją klęskę. Mężowie bowiem izraelscy cofali się na placu boju przed Beniaminem, licząc na zasadzkę uczynioną pod Gibea. 37 Tymczasem wypadli ci poukrywani w zasadzce, uderzyli na Gibea, wpadłszy do środka pozabijali ostrzem miecza wszystkich przebywających w mieście. 38 Mężowie bowiem izraelscy umówili się z tymi, którzy byli ukryci w zasadzce, że mieli oni z miasta wypuścić dym jako znak.(Sędz 21, 29-38)
29.I ustanowił Izrael zasadzki.,. Walka w polu otwartym przynosiła napadającym niepowodzenia. Uciekano się do zasadzek, jak przy zdobywaniu miasta Aj (Joz8,4) i Sychem (Sędz 9,43)
30.Dnia trzeciego... Za szybka kolejność ataków, jeżeli były tak wielkie straty, jak zaznaczono w wierszach poprzednich.
31.Zastosowano plan strategiczny przez odciąganie załogi Gabaa od miasta. Tutaj również wypad Beniaminitów był uwieńczony pełnym powodzeniem. Uderzająca różnica pomiędzy liczbą zabitych dnia pierwszego i drugiego, a dniem trzecim. Przy powodzeniu zdołano tylko 30 ludzi uśmiercić. Liczba może przedstawiać obraz realny.
33.Zasadzka się udała. Obrońcy Gabaa, nie podejrzewając, że oddział izraelski pozostaje ukryty, oddalili się zbytnio od miasta. Baal-Thamar,.. Miejscowość nieznana.
34. Dziesięć tysięcy - To jest oddział, który był ukryty. Dzięki temu oddziałowi Beniaminici byli z dwóch stron osaczeni.
35.Poradził - Jahwe -Zwycięstwo jest przypisane Bogu (zob, w, 28). Bez mała wszystko wojsko, jakim rozporządzało pokolenie Beniamina, legło aa placu boju. Opierając się na wzmiankach poprzednich, Beniaminici rozporządzali 25,700» albo 26,700 ludźmi, Na tym wierszu powinna się właściwie skończyć woina. Przedstawione są tymczasem (w. 36) nowe walki. Jest to niewątpliwie inne źródło, czyli inna opowieść o tym samym wydarzeniu. Różne opowiadania autor starał się zebrać w jedną całość. Uderzające będzie podobieństwo (wiersze następne) z opowiadaniem o. wzięciu miasta Aj.
36.Powtórzenie szczegółów z wierszy poprzednich.
37. Zasadzka nie tylko walczyła na tyłach ścigających Beniaminitów, ale wkroczyła do miasta.
38. Kłęb dymu... Był to znakdla uciekających, że ich oddział znajduje się w mieście.Uciekający odwrócili się i rozpoczęli natarcie.
39Wtedy to mężowie izraelscy cofnęli się podczas walki. Beniamin zaś położył trupem z Izraela - do trzydziestu ludzi, mówiąc do siebie: "Naprawdę doznają od nas wielkiej klęski jak w poprzedniej bitwie". 40 Lecz gdy słup dymu zaczął się unosić z miasta jako znak, Beniamin się obrócił i zobaczył - a oto płomienie z całego miasta wznoszą się ku niebu. 41 Mężowie izraelscy natarli teraz, a mężowie z Beniamina przerazili się widząc, że spadło na nich wielkie nieszczęście. 42 Poczęli więc uciekać przed mężami izraelskimi drogą ku pustyni, lecz wojownicy ich dognali. Także ci, co wybiegli z miasta, kładli ich trupem, [wziąwszy] do środka. 43 Okrążyli więc Beniamina ścigając go ustawicznie i pokonali go przed Gibea, ku wschodowi. 44 Wtedy poległo z [pokolenia] Beniamina osiemnaście tysięcy mężów, mężów walecznych. 45 Z tych zaś, którzy uciekali w kierunku pustyni, ku skale Rimmon, zabili na drogach pięć tysięcy mężów. Dopędzili następnie tych koło Gideom, gdzie znów zabili ich około dwóch tysięcy. 46 Wszystkich z Beniamina poległo tego dnia dwadzieścia pięć tysięcy mężów dobywających miecza. Byli to wszyscy mężowie waleczni. 47 Tylko sześciuset mężów mogło się schronić na pustyni na skale Rimmon, gdzie pozostawali przez cztery miesiące. 48 Potem mężowie izraelscy powrócili do Beniaminitów w mieście, zabili ostrzem miecza od mężczyzn do bydła, i wszystko, co znaleźli. Spalili też wszystkie pozostałe miejscowości, jakie napotkali. (Sędz, 21, 39-48)
40, Beniaminici zauważyli że zostali osaczeni, a miasto, ich znajduje się w ręku Izraelitów.
42. Drogą pustyni - To jest ratowali się ucieczką w okolice nie zamieszkałe, aby tam ukryć się w jaskiniach skalnych, Względnie w zaroślach przed ścigającymi. Pustynią w tym miejsca nazywa autor zbocza łańcucha górskiego od strony Jordanu. tudzież dolinę Jordanu ciągnącą się ku południowi do Jerycha.
43. Ścigali go ... Niekoniecznie zachodzi sprzeczność pomiędzy tym wierszem a 35 Tam Jest wzmianka o porażce ostatecznejtutaj zaś autor przedstawia szczegóły przebiegu walki.
45—46. Uzgodnienie cyfr z w. 35. Liczba poległych wynosiła 25.000, ściśle (w. 35) 25.100. Tutaj jest podana cyfra okrągła: 18.OOO (w. 44)+5.000 +2000 (w 45)=25.O00. Według wiersza 15 i 16 wojsko Beniaminitów liczyło 25.700; Wg w. 47 pozostało 600 łudzi przy życiu, niema wyrównania dla 100.
47. Na skałę Rimmon... Skaliste wzgórza ok. 5 km na wschódod Bethelu. Była to granica pokolenia Beniamina przy puszczy Beth-awen (Joz 18,12). W skałach znajduje się wiele pieczar, które mogły służyć za kryjówką.
48. Zupełny pogrom Gabaa, zarówno jak i innych osiedli na terytorium pokolenia Beniamina. Całą posiadłość Beniamina potraktowano w ten sposób, jakby na nią była rzucone klątwa (berem) zob. ]oz 6,17 Pwt 1315 itd.,
LIT: http://iktotuzmysla.salon24.pl/604208,historycznosc-i-logika-ksiegi-sedziow-po-prostu-powala
