1 W tym właśnie czasie zachorował syn Jeroboama Abiasz. 2 Wówczas Jeroboam powiedział swej żonie: "Postaraj się odmienić swój wygląd tak, żeby nie poznano, że jesteś żoną Jeroboama. Następnie pójdziesz do Szilo, gdzie przebywa prorok Achiasz, który przepowiedział mi, że będę królem tego ludu. (1 Krl 14, 1-2)
Podczas śmiertelnej choroby syna, Jeroboam przypomniał sobie o proroku Ahiji (skrócona forma od Ahijahu), który mu przepowiedział Jego godność królewską, por 1 Krl 11, 29-39). Wysyła swoją żoną do Szilo gdzie prorok mieszkał, aby, nie ujawniając kim jest. Chciał aby wyrocznia była niezależna od jego postępowania. Wierzył król, że i odnośnie syna otrzyma pomyślną odpowiedź. Król bał się, aby prorok z Szilo, przejęty wydarzeniami w Bet-El (patrz poprzednia notka, 1 Krl 13, 1) nie ukarał jej tak jak z nim samym postąpił mąż Boży.
Szilo. Dzisiejsze Sejlun na północ od Betelu, a na wschód od drogi, prowadzącej z Betelu do Sychem. Por. Sędz 2119.
3 Weźmiesz ze sobą dziesięć chlebów oraz ciastka i gąsior miodu i pójdziesz do niego. On ci oznajmi, co będzie z chłopcem".(1 Krl 14, 3)
Dziesięć chlebów... Nie wolno było stawać przed obliczem Jahwe z pustymi rękami (por. Pwt 16,16). Dary były małe, aby się nie zdradzać, że Jest żoną króla. W innych wypadkach były dary hojne, por. 2 Kr 5,5 - A król Aramu odpowiedział: "Wyruszaj! A ja poślę list do króla izraelskiego". Wyruszył więc, zabierając ze sobą dziesięć talentów srebra, sześć tysięcy syklów złota i dziesięć ubrań zamiennych. 6 I przedłożył królowi izraelskiemu list o treści następującej: "Z chwilą gdy dojdzie do ciebie ten list, [wiedz], iż posyłam do ciebie Naamana, sługę mego, abyś go uwolnił od trądu"..
4 Żona Jeroboama tak uczyniła i wyruszywszy, przyszła do Szilo i weszła do domu Achiasza. Achiasz zaś już nie widział, bo wskutek starości był ociemniały. (1 Krl 14, 4)
Udała się do Szilo z zamiarem ukrycia swego pochodzenia. Ahija zaś, ze względu na ślepotę, nie mógł również jej rozpoznać.
5 Ale Pan rzekł do Achiasza: "Oto przyszła żona Jeroboama, aby dowiedzieć się od ciebie o swoim synu, bo on jest chory. Tak i tak jej powiesz. Kiedy będzie wchodzić, będzie przebrana".(1 Krl 14, 5)
Mamy tutaj do czynienia z tzw. natchnieniem prorockim. Ahija był dokładnie pouczony, kogo ma przed sobą i co ma mówić, choć nic nie widział.
6 Dlatego kiedy Achiasz usłyszał odgłos stąpania wchodzącej przez drzwi, powiedział: "Wejdź, żono Jeroboama! Czemu to przebrałaś się? A właśnie otrzymałem dla ciebie przykre zlecenie. (1 Krl 14, 6)
Takie słowa musiały wywrzeć wrażenie niesamowite.
7 Idź, powiedz Jeroboamowi: Tak mówi Pan, Bóg Izraela: "Za to, że wywyższyłem cię spośród ludu i uczyniłem wodzem mego ludu izraelskiego (1 Krl 14, 7)
Tak rzecze Jahwe... Przepowiednia wypowiedziana w formie urzędowej.
8 oraz oderwałem królestwo od domu Dawida, aby je dać tobie, tyś nie stał się jak mój sługa Dawid, który zachował moje polecenia i który postępował za Mną z całego serca swego, czyniąc tylko to, co jest słuszne w moich oczach.(1 Krl 14, 8)
Przypomina dawną obietnicę, aby tym silniej podkreślić niegodziwość Jeroboama, gdy dopuszczał się takich wykroczeń przeciwko wierze.
9 Ale stałeś się przez twoje postępowanie gorszym od wszystkich twoich przodków, bo ośmieliłeś się uczynić sobie innych bogów - posągi ulane z metalu, aby Mnie tym drażnić, a Mną wzgardziłeś.10 Dlatego sprowadzę nieszczęście na ród Jeroboama, gdyż wytępię z domu Jeroboama nawet chłopca, niewolnika i wolnego w Izraelu. Tak więc usunę ślad po rodzie Jeroboama, jak uprząta się gnój bez reszty. (1 Krl 14, 9-10)
Tyś jednak uczynił zło większe... Bałwochwalstwo zaprowadzone za Salomona nie było mniejsze. Wina wszakże Jeroboama w tym jest większa, że jego bałwochwalstwo posiadało charakter oficjalny, dlatego też było hardziej niebezpieczne dla ludu. Pozaswój grzbiet... Forma przysłowiowa, oznacza to samo, co zupełnie zapomnieć, zarzucić.
Wymiotę dom Jeroboama-..Również sposób mówienia przysłowiowy. Cały ród Jeroboama zostanie zgładzony, będą traktowani jak śmieci niepotrzebne. Co do spełnienia się tego proroctwa, zob. 1519.
11 Kto z należących do Jeroboama umrze w mieście, tego będą żarły psy, a tego, kto umrze w polu, będą żarły powietrzne ptaki, gdyż tak rzekł Pan". 12 Ty zaś ruszaj i idź do twego domu! Kiedy twe nogi wejdą do miasta, dziecko umrze. 13 Potem cały Izrael będzie je opłakiwał i pochowają je, bo tylko ono z rodu Jeroboama wejdzie do grobu, gdyż z rodu Jeroboama tylko w nim znalazło się coś miłego dla Pana, Boga Izraela.(1 Krl 14, 11-13)
Psy zjedzą... Największa zniewaga, o ile ciało nie zostało pochowane w grobie- Członkowie rodu Jeroboama będą wymordowani i na polu porzuceni; ciała ich staną się żerowiskiem ptactwa drapieżnego.
Przepowiednia dokładnie się spełniła, w wersie 17
Abija nie był dziecięciem, musiał już być młodzieńcem dorastającym, albo dorosłym. Nazwany dziecięciem w znaczeniu zdrobniałym. Dlatego że był lepszy od innych, umarł śmiercią naturalną, nie będzie świadkiem strasznej niedoli (lz 57,1), zostanie pochowany, jak zostają chowani ludzie w warunkach normalnych.
14 Pan sam ustanowi sobie nad Izraelem króla, który wytępi ród Jeroboama, <co już teraz się zaczyna>. 15 Potem Pan uderzy Izraela i zachwieje nim, jak chwieje się trzcina na wodzie, aż wreszcie wyrwie Izraela z tej pięknej ziemi, którą dał ich przodkom. Później rozsieje ich poza Rzekę za to, że zrobili sobie aszery i pobudzali Pana do gniewu.(1 Krl 14, 14-15)
Ale cóż to,.. Przerażenie proroka. Przepowiadając upadek rodu Jeroboama, Bóg przedstawia mu obraz zniszczenia całego królestwa izraelskiego, jako karę za bałwochwalstwo. Widząc to, wydaje okrzyk „Czy to już teraz”?.
Jak trzcinę chwiejną... Obraz niemocy Izraela. Nie będzie się mógł oprzeć napadom wrogu. Uczynili aszery... Oto powód, dlaczego tak wielka kara spadnie ca naród izraelski. Przez aszery (zob. Iz 17,8) należy rozumieć tzw. «święte gaje”, sadzone na wyżynach, obok ołtarza poświęconego bóstwu żeńskiemu Asztoreth, czyli Asztarcie. Zamiast gajów były również miejsca ogrodzone słupkami. Takie miejsce w religii pogańskiej nazywało się świętym" i tam uprawiano ku czci bogini rozwiązłej „prostytucję sakralną". Prawo Mojżeszowe (Dt 1621) zabrania nawet sadzenia drzew przy ołtarzach, aby one nie przypominały praktyk pogańskich i nie pociągały ludności do odstępstwa. Pomimo tępienia tego kultu niemoralnego, przechował się on przez całe dzieje narodu izraelskiego, aż do niewoli babilońskiej. Por. 2 Krl 13,6 .
16 Opuści On Izraela z powodu grzechów Jeroboama, który sam zgrzeszył i doprowadził do grzechu Izraela". (1 Krl 14, 16)
Jeroboam, przez zaprowadzenie bałwochwalstwa, przyczynił się do zniszczenia całego narodu.
17 Żona Jeroboama wstała, wyruszyła i wróciła do Tirsy. Kiedy wchodziła na próg domu, wtedy zmarł ów chłopiec. 18 Potem pochowano go, przy czym opłakiwał go cały Izrael, według zapowiedzi Pana, którą wyrzekł przez swego sługę, proroka Achiasza.
Tirca... Zanim została przez Omriego zbudowana nowa stolica Samaria, miasto Tirca było rezydencją pierwszych królów izraelskich. (Zob. 15,33 16,8,15,23).Położona w kierunku północno-zachodnim od Sychem, na wzgórzu, z którego roztacza się widok na dalsze okolice. Przepowiednia Abiji zaczyna się we wszystkich szczegółach sprawdzać.
Autor chciał powiedzieć, że śmierć syna dla Jeroboama, jego żony i całego narodu była karą, ale dla samego syna była jakby wyróżnieniem, ponieważ tylko on spocznie w grobie otrzymawszy przypisane obrzędy pogrzebowe w przeciwieństwie do swych krewnych i powinowatych. Narrator dodał, że to dlatego, że w nim znalazło się coś dobrego dla Jahwe, Boga Izraela. Wczesna śmierć syna Jeroboama stanowiła jakby wyróżnienie dla niego i wyraz umiłowania przez Jahwe.
19 Pozostałe zaś dzieje Jeroboama, jak toczył wojnę i jak królował, opisane są w Księdze Królów Izraela. 20 A okres czasu, w którym królował Jeroboam, trwał dwadzieścia dwa lata. Potem spoczął przy swoich przodkach, a jego syn Nadab został w jego miejsce królem. (1 Krl 14, 19-20)
Pozostałe dzieje... Na dworach królów judzkich i izraelskich byli utrzymywani stali kronikarze« spełniający jednocześnie urząd archiwistów. Oni to prowadzili kroniki (por- 2 Krn 133-20), które posłużyły za źródła do napisania istniejących ksiąg dwóch Królewskich i dwóch Paralipomenon, czyli Kronik.
I zasnął... Stereotypowa formuła, która będzie sie powtarzała nieomal przy zakończeniu opisu każdego króla izraelskiego i judzkiego.
LIT: Kruszyński J: Pismo Święte Starego Testamentu, KUL, Lublin, 1938
http://www.biblestudytools.com/commentaries/jamieson-fausset-brown/2-samuel/2-samuel-6.html
Łach S: Pismo Święte Starego Testamentu, Pallotinum, W-wa, 1973
Łach B:Pismo Święte Starego Testamentu, Księgi 1-2 Królów, Pallotinum, Poznań, 2007
Smolikowski P Bóg w historii, Gutenberg Print, W-wa, 1995
