13 W czternastym roku panowania króla Ezechiasza najechał Sennacheryb, król asyryjski, wszystkie warowne miasta judzkie i zdobył je. (2 Krl 18, 13)
Po śmierci Sargona II w r. 705 przed Chr. wybuchły w monarchii asyryjskiej liczne powstania i ruchy narodowo-wy- zwoleńcze. Król Ezechiasz stał na czele rebelii w Palestynie i otrzymywał wsparcie od Babilonii (2 Krl 20,12-21) i Egiptu. Następca Sargona II i jego syn Sancherib (TM: Sanherib; asyr. Sin-ahe-erib;) potrafił pokonać jednak wszystkie te powstania i ruchy narodowo wyzwoleńcze.
Według źródeł asyryjskich w r. 701 przed Chr. podjął on w tym celu wyprawę zbrojną przeciwko rebeliantom w Palestynie. Podporządkował miasta filistyńskie Aszkelon i Ekron, pokonał faraona, władcę Egiptu pod Elteke (dziś: tell el-Melat), tj na zachodnim wzgórzu od Jerozolimy. Ponadto w „Rocznikach Sancheriba” jest mowa o zdobyciu 46 ufortyfikowanych miast judejskich, a także licznych nie ufortyfikowanych, mniejszych miast.
14 Wtedy Ezechiasz, król judzki, wysłał poselstwo do króla asyryjskiego do Lakisz ze słowami: "Zbłądziłem. Odstąp ode mnie! Cokolwiek [jako karę] mi nałożysz, to poniosę". Król asyryjski wymierzył Ezechiaszowi, królowi Judy, trzysta talentów srebra i trzydzieści talentów złota. 15 I Ezechiasz dostarczył wszystkich pieniędzy, które znajdowały się w świątyni Pańskiej i w skarbcach pałacu królewskiego. 16 W tym samym czasie Ezechiasz kazał oderwać obicia drzwi i futryn świątyni Pańskiej, które król judzki Ozjasz kazał obić metalem - i dał je królowi asyryjskiemu.(2 Krl 18, 14-16)
Król Ezechiasz musiał się obawiać, iż jego też może spotkać los Królestwa Północnego, który miał miejsce przed 20 latami. Znał on dobrze zwyczaje królów asyryjskich, iż te narody i królestwa, które dobrowolnie oddały się Asyrii, mogły zachować swą niezależność pod zwierzchnictwem swego rodzimego króla z obowiązkiem płacenia haraczu na rzecz mocarstwa Król Ezechiasz właśnie tą drogą zadecydował zachować, na ile to możliwe, status swój i państwa Judy. Wysłał w tym celu swe poselstwo do Sancheriba, który przebywał w Lakisz, tj. 41 km w południowo-zachodnim kierunku od Jerozolimy i posiadał tutaj swoją kwaterę (dziś: tell el-Duweir; zob. 2 Krl 14,19).
Znane dziś „Roczniki asyryjskie” nie mówią wyraźnie o zdobyciu twierdzy Lakisz wśród 46 zdobytych judejskich miast, świadczy za to o tym płaskorzeźba z tych czasów. Znaleziono ją w Niniwie na ścianie jednego z pałaców. Na tej płaskorzeźbie przedstawiono miasto, na którego murach i wieżach stoją strzelcy z lukami i z procami, podczas natarcia Asyryjczyków. Z jednej z bram wychodzą mężczyźni i kobiety, aby oddać się w ręce wroga. Na tronie siedzi Sancherib. Przed nim klęczą niewiasty i mężczyźni. Na wozach zaprzężonych w woły znajduje się haracz. Napis tam umieszczony brzmi: „Sin-ahe-erib, królowi świata, królowi zasiadającemu w Asyrii haracz z Lakisz” (E. Jepsen).
Źródła asyryjskie podały także wysokość haraczu, jaki musiał złożyć Ezechiasz, tj. 800 talentów srebra i 30 talentów złota, oprócz tego cały spis innych zobowiązań. W biblijnej nocie zawiera się informacja tylko o 300 talentach srebra (w. 14). Różnica, jaka istnieje między źródłami asyryjskimi, a biblijnymi może pochodzić albo z różnej wagi jednego talentu, albo też z innego przeliczania wartości srebra w Asyrii i w Judzie lub też, co wydaje się najbardziej prawdopodobne, iż w tekście biblijnym podano sumę srebra, którą uzyskano na haracz ze skarbca świątyni, bez uwzględniania skarbca pałacu. Na dzisiejsze czasy to około 26 mln zł.
15 I Ezechiasz dostarczył wszystkich pieniędzy, które znajdowały się w świątyni Pańskiej i w skarbcach pałacu królewskiego. 16 W tym samym czasie Ezechiasz kazał oderwać obicia drzwi i futryn świątyni Pańskiej, które król judzki Ozjasz kazał obić metalem - i dał je królowi asyryjskiemu. (2 Krl 18, 15-16)
Ponieważ za Achaza, który był poprzednikiem króla Ezechiasza na tronie w Jerozolimie skarby świątyni i pałacu królewskiego były już wykorzystane (2 Kri 16,8.17), stąd środki na haracz jakie posiadał Ezechiel były teraz mocno ograniczone. Król był więc zmuszony „zdjąć z drzwi oraz z odrzwi” (w. 16) prowadzących do miejsca Najświętszego świątyni wszystkie obicia z drogiego metalu, tj. najprawdopodobniej z brązu i z żelaza, a nie ze złota, jak podano w w. 16. Przeznaczono je na daninę dla króla asyryjskiego. W świątyni Salomona były drzwi sporządzone z drzewa oliwkowego, a odrzwia z drzewa cyprysowego (zob. 1 Krl 6,33n), a tylko ich front był pokryty zlotem.
asyryjski wzmiankuje, że waga srebra i złota została wypłacona i że Ezechiasz miał przed Sanacherybem nieopisany strach, podobnie jak wojski judzkie broniące Jerozolimy.
Jerozolima w piśmie klinowym posiada brzemiennie Ur-sa-li-im-mu. Aby więc zebrać taką sumę Ezechiasz musiał dosłownie ogołocić cały skarbiec świątyni jak i królewski.
lit:
Longkammer H. 1-2 Księga Kronik, Wstęp, przekład z oryg., komentarz, Pallotinum, Poznań 2011
Łach S:Pismo Święte Starego Testamentu, Pallotinum, W-wa, 1973
Łach B:Pismo Święte Starego Testamentu, Księgi 1-2 Królów, Pallotinum, Poznań, 2007
Smolikowski P Bóg w historii, Gutenberg Print, W-wa, 1995
Ricciotti G., „Dawne dzieje Izraela”, PAX, W-wa, 1956
Millard A., Skarby czasów Biblii, Świat Książki, W-wa, 2000
Łach S., Księgi proroków mniejszych, Pallotinium, Poznań 1968
Kruszyński J., Pismo Święte Starego Testamentu, Lublin, 1938
http://www.biblestudytools.com/commentaries/jamieson-fausset-brown/1-kings/1-kings-19.html
